Tôi chỉ viết những điều bức
xúc
Khi con tim rỉ máu thành
thơ
Ngày 10/02/2012, tức là
37 ngày kể từ khi vụ cưỡng chế sai trái đã châm ngòi cho tiếng nổ động trời ở
Tiên Lãng, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã đưa ra kết luận về vụ cưỡng chế,1 trong
đó khẳng định:
"Các Quyết định
số 460/QĐ-UBND ngày 23/4/2008, Quyết định số 461/QĐ-UBND ngày 07/4/2009 của Ủy
ban nhân dân huyện Tiên Lãng thu hồi đất của ông Đoàn Văn Vươn với lý do hết thời
hạn sử dụng là không đúng với quy định của Luật Đất đai 2003 và Nghị Định
181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 của Chính phủ về thi hành Luật Đất đai năm 2003".
"Do quyết định
thu hồi đất không đúng với quy định của pháp luật đất đai nên Quyết định cưỡng
chế thu hồi đất cũng không đúng pháp luật. Mặt khác, việc tổ chức cưỡng chế thu
hồi đất của UBND huyện Tiên Lãng cũng có nhiều thiếu sót, sai phạm".
Về mặt này, Thủ tướng
đã công nhận điều mà hàng trăm, hàng ngàn bài viết đã chỉ ra và hàng triệu người
đã nghĩ suốt hơn một tháng nay.
Đối với lãnh đạo thành
phố Hải Phòng, kết luận của Thủ tướng viết:
"Thủ tướng hoan nghênh
việc lãnh đạo thành phố Hải Phòng nghiêm túc kiểm điểm, nhận khuyết điểm, trách
nhiệm và đã lãnh đạo, chỉ đạo cần thiết đối với vụ việc này".
"5. Lãnh đạo thành phố Hải phòng kiểm điểm làm rõ trách nhiệm về việc:
- Chấp thuận đề nghị cưỡng chế thu hồi đất không đúng
pháp luật của UBND huyện Tiên Lãng.
- Khi vụ việc xảy ra chậm chỉ đạo làm rõ đúng sai và trách nhiệm của tập thể, cá nhân; báo cáo chưa đầy đủ - nghiêm túc với Thủ tướng Chính phủ; việc thực hiện cung cấp thông tin chưa kịp thời, thiếu chặt chẽ gây bức xúc trong dư luận".
"6. Lãnh đạo thành phố Hải Phòng kiểm điểm rút kinh nghiệm sâu sắc qua vụ việc này và chỉ đạo rà soát, chấn chỉnh công tác
quản lý nhà nước về đất đai, kiện toàn bộ máy và nâng cao chất lượng đội ngũ
cán bộ công chức làm công tác quản lý nhà nước về đất đai, không để xảy ra vụ
việc tương tự…"
Về mặt này, đánh giá của
Thủ tướng chưa thống nhất với đánh giá của dư luận. Các thuật ngữ
như "tham nhũng", "lợi dụng" hay "lạm
dụng" không xuất hiện trong kết luận. Thủ tướng chỉ thị:
"Chỉ đạo cơ quan bảo vệ pháp luật khởi tố, điều tra và sớm đưa
ra xét xử nghiêm minh theo đúng qui định của pháp luật việc phá dỡ nhà của ông Đoàn Văn Vươn".
Từ "khởi tố" được nhắc đến
2 lần trong kết luận của Thủ tướng, lần còn lại là dành cho tội danh của gia
đình họ Đoàn. Không thấy đề cập đến việc "khởi tố" các tội
khác liên quan đến những người nhân danh bộ máy chính quyền. Điều đó cho thấy
cách nhìn nhận của hai bên còn khác nhau.
Nguyên nhân của sự khác
biệt có lẽ một phần do đặc thù của nguồn thông tin. Dư luận dựa trên những gì
được đăng tải trên báo chí và internet. Đặc biệt, lần này có rất nhiều bài trên
các báo chính thống phê phán bộ máy cầm quyền ở Hải Phòng, khiến mọi người càng
tin tưởng vào những thông tin về sai lầm của chính quyền địa phương. Tất nhiên,
Thủ tướng cũng có thể tham khảo thông tin trên báo chí và internet, nhưng vì bận
trăm công nghìn việc, ông không có thời gian để đọc trực tiếp, mà phải dựa vào
thông tin tổng hợp của bộ máy giúp việc. Đặc biệt, theo thông lệ tổ chức, Thủ
tướng thường dựa vào báo cáo của chính quyền địa phương. Các đoàn thanh tra khi
về địa phương thì cũng chủ yếu làm việc với cơ quan Đảng và chính quyền ở đó. Vấn
đề là ở chỗ: Có thể tin vào báo cáo của
bộ máy cầm quyền ở Hải Phòng hay không?
Chỉ cần nhắc đến một ví
dụ sau đây cũng đủ để thấy rằng không thể tin
vào bộ máy cầm quyền ở Hải Phòng. Sau khi dư luận lên án mạnh mẽ về việc chính
quyền phá nhà của ông Đoàn Văn Quý, toàn bộ bộ máy cầm quyền Hải Phòng, từ
trên xuống dưới, đều tỏ ra ngây ngô, rằng "không biết ai phá".
Hơn nữa, Phó chủ tịch thành phố Hải Phòng Đỗ Trung Thoại còn trơ trẽn vu
khống nhân dân phá nhà ông Quý.2 Khi không thể phủ nhận được
thì Giám đốc Công an thành phố Hải Phòng, Đại tá Đỗ Hữu Ca, lại chơi chữ, lập
luận rằng ngôi nhà hai tầng kiên cố của ông Quý "chỉ là chòi trông cá", nên "việc phá hay không phá, cái đó không thành vấn đề".3
Một khi đã coi cơ ngơi kiên cố của dân là "chòi", thì có lẽ
Đại… Ca cũng chỉ coi dân bằng con muỗi, có đập đánh đét một cái
cũng "không thành vấn đề". Vô liêm xỉ nhất là lập luận của ông
Ngô Ngọc Khánh, Chánh Văn phòng UBND huyện Tiên Lãng:4
"Làm gì cũng
phải có trình tự thủ tục. Người có tài sản phải có ý kiến về việc đó và người
chức năng mới xem xét... Hiện nay, không biết gia đình ông Vươn có đơn chưa,
còn huyện chúng tôi chưa nhận được".
"Nếu nhận được
đơn của gia đình ông Vươn, ông Quý bảo là ngôi nhà bị phá, đề nghị cấp chính
quyền xem xét và làm rõ thì cơ quan chức năng mới vào cuộc".
Bắt hết đàn ông nhà người
ta nhốt vào trại giam, ngăn cản không cho ai vào khu vực bị chiếm, rồi phá nhà
người ta, vậy mà còn viện cớ chủ nhân không có đơn khiếu nại nên không tiến
hành xem xét. Thật là không còn từ ngữ nào có thể mô tả được mức độ thô bỉ của
những kẻ suốt ngày tụng kinh đạo đức.
Cả một bộ máy khổng lồ,
nếu không công khai nói dối trắng trợn, thì cũng lặng thinh, không một lời phản
đối. Tại sao lại như vậy? Phần chủ đạo của bộ máy cầm quyền ở Hải Phòng đã trực
tiếp dính líu vào tội lỗi, phần còn lại thì tê liệt trong sợ sệt và vô trách
nhiệm. Không phải cấp trên bao che cho cấp dưới, mà họ đang cùng nhau chèo
chống để che dấu tội lỗi của chính bản thân. Họ giả dối đến mức, trong
tình huống bị dồn đến chân tường, nếu có tỏ ra một chút trung thực, thì có lẽ
đó cũng chỉ là một thủ đoạn của công nghệ nói dối: Nhận tội nhỏ để thoát tội to, hy sinh kẻ dưới để cứu kẻ trên. Rõ
ràng, không thể dựa vào thông tin của thành phần bất hảo như vậy để có được
đánh giá khách quan về vụ Tiên Lãng. Việc phá nhà ông Quý là một tội nghiêm
trọng, cần bị khởi tố. Nhưng nếu chỉ khởi tố vụ phá nhà và bỏ qua các tội khác
thuộc về những người trong bộ máy cầm quyền, nếu chỉ truy tố từ cấp huyện trở
xuống, còn cấp trên chỉ phải "kiểm điểm làm rõ trách nhiệm" và "kiểm điểm rút kinh
nghiệm sâu sắc", thì cũng giống như chỉ "tắm từ đùi trở xuống",
còn phần trên chỉ xịt chất khử mùi.
Điều mà dư luận quan
tâm hơn cả là số phận gia đình họ Đoàn. Thủ tướng yêu cầu lãnh đạo thành phố Hải
Phòng:
"Chỉ đạo thu hồi các quyết định không đúng pháp luật của UBND huyện Tiên
Lãng về việc thu hồi đất và cưỡng chế thu hồi đất đã giao cho ông Đoàn Văn Vươn. Xử lý các vi phạm
về sử dụng đất của ông Đoàn Văn Vươn theo quy định của pháp luật và làm thủ tục cho ông Đoàn
Văn Vươn sử dụng đất theo đúng quy định của Luật Đất đai".
"Quyết định không đúng
pháp luật" thì hiển nhiên phải "thu hồi", nếu không muốn tiếp tục vi phạm pháp luật. Khi đã hủy bỏ
hai quyết định "thu hồi đất và cưỡng
chế thu hồi đất" của UBND huyện Tiên
Lãng, thì quyết định giao 21 ha đất
cho ông Đoàn Văn Vươn còn nguyên hiệu lực, vì:
"Quyết định
số 447/QĐ-UB ngày 4 tháng 10 năm 1993 của Ủy ban nhân dân huyện Tiên Lãng giao
21 ha đất cho ông Đoàn Văn Vươn là phù hợp với quy định của pháp luật đất đai tại
thời điểm ban hành".
Tương tự, quyết định giao 19,3 ha đất
cho ông Đoàn Văn Vươn vẫn còn hiệu lực,
cùng lắm là chỉ phải sửa đổi "thời hạn giao đất và thời điểm tính thời hạn
giao đất",
vì:
"Quyết định
số 220/QĐ-UB ngày 9 tháng 4 năm 1997 của Ủy ban nhân dân huyện Tiên Lãng giao bổ
sung 19,3 ha đất cho ông Đoàn Văn Vươn vào mục đích nuôi trồng thủy sản với
thời hạn 14 năm, tính từ ngày 4 tháng 10 năm 1993 là đúng thẩm quyền và phù hợp
với thực tế sử dụng đất. Tuy nhiên quyết định này không đúng với quy định của
pháp luật đất đai về giao đất, cho thuê đất; về thời hạn
giao đất và thời điểm tính thời hạn giao đất".
Thế nhưng, lời văn "làm thủ tục cho
ông Đoàn Văn Vươn sử dụng đất theo đúng quy định của Luật Đất đai" lại gợi lên khả
năng có thể "thủ tục" "cho ông Đoàn Văn Vươn sử dụng đất" sẽ được "làm" lại từ đầu, với
diện tích có thể khác nhiều so với hiện tại.
Đối với gia đình họ
Đoàn thì quan trọng nhất là đoạn sau đây:
"Chỉ đạo cơ
quan bảo vệ pháp luật khẩn trương đưa vụ án 'giết người và chống người thi hành công vụ' ra xét xử công khai, bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật. Kiến nghị các cơ quan tiến hành tố tụng xem xét tình tiết giảm nhẹ đối với bị cáo do
các quyết định không đúng pháp luật của UBND huyện Tiên Lãng".
Việc "xem xét tình tiết giảm
nhẹ" thì "các cơ quan tiến hành tố tụng" bắt buộc
phải làm, bởi lẽ Bộ luật Tố tụng Hình sự5 (Điều 10) đã quy
định:
"Cơ quan điều tra, Viện kiểm
sát và Toà án phải áp dụng mọi biện pháp hợp pháp để xác định sự thật của vụ án
một cách khách quan, toàn diện và đầy đủ, làm rõ những chứng cứ xác định có
tội và chứng cứ xác định vô tội, những tình tiết tăng nặng
và những tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự của bị can, bị cáo".
"Trách nhiệm
chứng minh tội phạm thuộc về các cơ quan tiến hành tố tụng. Bị can, bị cáo có
quyền nhưng không buộc phải chứng minh là mình vô tội".
Thực ra, gia đình họ
Đoàn và những người chia sẻ với họ mong đợi Thủ tướng đưa ra một tín hiệu về việc
xem xét lại tội danh truy tố, song ông chỉ nhắc lại tội danh "giết người và chống
người thi hành công vụ", tạo nên cảm giác khẳng định hay tán
thành.
Thay vì nhắc nhở "xét
xử đúng pháp luật",
cụm từ "bảo
đảm tính nghiêm minh" thay cho chữ "đúng" toát lên một không khí khác hẳn. Tất
nhiên là phải "bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật", nhưng khi "mọi công dân đều bình
đẳng trước pháp luật" theo quy định của Hiến pháp6 thì
không thể chỉ "nghiêm minh" với gia đình họ Đoàn, mà cũng phải xử
lý "nghiêm
minh" các
tội phạm liên quan khác. Những sai phạm của các cá nhân và tổ chức trong bộ
máy cầm quyền ở xã Vinh Quang, ở huyện Tiên Lãng và ở các cấp cao hơn mới là
sai phạm mang tính tiền đề, chính chúng mới gây ra sai phạm mang tính hệ quả của
mấy người trong gia đình họ Đoàn. Không thể truy tố và xét xử
riêng sai phạm hệ quả, trước khi truy tố và xét xử sai phạm tiền đề! Lẽ ra yêu cầu "khẩn trương" phải được đặt ra
trước hết với các sai phạm tiền đề, chứ không thể áp riêng cho sai phạm hệ quả. Nếu
vội vã chỉ xét xử riêng vụ án "giết người và chống người thi hành công vụ" dành cho mấy người
họ Đoàn thì không chỉ vi phạm tính "bình đẳng trước pháp luật", mà còn không thể "xác định sự thật của
vụ án một cách khách quan, toàn diện và đầy đủ", theo quy định ở Điều
10 của Bộ luật Tố tụng Hình sự.
Những điều kể trên khiến
tôi băn khoăn. Thay vì ngồi yên mà trăn trở, tôi viết ra đây một số ý kiến trao
đổi. Có thể Thủ tướng cũng nghĩ giống như tôi, nhưng chưa tiện nói ra, thì những
ý kiến kiểu này tuy hơi thừa, nhưng sẽ góp phần khẳng định niềm tin để ông tiếp
tục vững bước. Còn nếu ông nghĩ khác tôi, thì những điều tôi viết ra cũng có
tác dụng tham khảo, ít nhất là để lãnh đạo hiểu được người dân nghĩ gì. Dẫu sao
đi nữa, tôi chỉ thực hiện quyền hạn và nghĩa vụ của công dân được ghi
trong Hiến pháp:
"Công dân thực hiện quyền làm chủ của mình ở cơ sở bằng cách tham gia công việc của Nhà nước và xã hội, có trách
nhiệm bảo vệ của công, bảo vệ quyền và lợi ích hợp
pháp của công dân, giữ gìn an ninh quốc gia và trật tự, an toàn xã hội, tổ chức
đời sống công cộng".7
"Các cơ quan
Nhà nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội, đơn vị vũ trang nhân dân và mọi công dân phải nghiêm chỉnh chấp hành Hiến pháp, pháp luật,
đấu tranh phòng ngừa và chống các tội phạm, các vi phạm Hiến pháp và pháp luật".8
Nhiệm vụ này cũng được
tái khẳng định trong Điều 4 của Bộ luật hình sự:9
"Mọi công dân có nghĩa vụ tích cực tham gia đấu tranh
phòng ngừa và chống tội phạm".
1. Tội chống người thi hành công vụ
Trong bài "Nhân vụ Tiên Lãng bàn
về công vụ",10 tôi đã trao đổi về một số khía cạnh khác
nhau để phủ định tính chính danh của cái gọi là "công vụ cưỡng chế" diễn ra ngày
05/01/2012 ở xã Vinh Quang, huyện Tiên Lãng, thành phố Hải Phòng. Qua đó
đã phủ định sự tồn tại của cái gọi là "tội chống người thi hành công vụ", được Cơ quan Cảnh sát
điều tra Công an thành phố Hải Phòng gán cho mấy người họ Đoàn.
Một trong những câu hỏi
quan trọng nhất là: Đó là công vụ gì? Nếu là "công vụ cưỡng chế" thì cưỡng chế cái gì? Nếu căn cứ
vào Quyết định thu hồi số 461/QĐ-UBND11 và Quyết định
cưỡng chế số 3307/QĐ-UBND12 củaUBND huyện Tiên Lãng thì phạm
vi cưỡng chế chỉ là 19,3 ha đã được giao cho gia đình ông Vươn theo Quyết
định số 220/QĐ-UBND. Thế nhưng toán cưỡng chế lại không đến mảnh đất 19,3 ha,
mà tùy tiện xông vào khu vực 21 ha thuộc quyền quản lý và sử dụng hợp pháp của
anh em họ Đoàn. Gia đình họ Đoàn không hề mời họ tới thăm, cũng không hề khiêu
khích hay cản trở họ tiến vào mảnh 19,3 ha thuộc diện cưỡng chế. Vậy
thì tại sao toán người trang bị vũ khí hiện đại lại "tiếp cận", rồi
sau đó tấn công ngôi nhà hợp pháp của họ Đoàn trên mảnh đất 21 ha? Không thể
dùng tiếng nổ tự chế bằng bình gas và những viên đạn hoa cải (như họ công bố) để
biện hộ, vì nếu lực lượng vũ trang không xông tới nơi cư trú hợp pháp của công
dân thì bình gas vấn yên vị tại chỗ của nó và đạn hoa cải đã không được bắn ra.
Vậy là không thể tìm ra bất cứ tên gọi hay nội dung chính đáng nào để gán cho
cái gọi là "công vụ" ấy.
Suốt hơn một tháng qua,
rất nhiều ý kiến đã vạch ra sự sai trái, phi pháp của việc thu hồi đất và cưỡng
chế. Ngày 10/02/2012 Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng đã thừa nhận rằng "quyết định thu hồi đất
không đúng với quy định của pháp luật", "quyết định cưỡng chế
thu hồi đất cũng không đúng pháp luật" và "việc tổ chức cưỡng chế thu hồi đất của
UBND huyện Tiên Lãng cũng có nhiều thiếu sót, sai phạm".
Thật là bẩn thỉu
khi người tham gia cưỡng chế đã vơ vét đồ đạc, xã đội phó cuỗm cả cái ổn
áp,13 đến chó con cũng bị rượt đuổi, tóm và tống ngay vào bao.14 Đấy
là hành động cướp bóc của thổ phỉ, hay là "công vụ"?
Trong
bài "Nhân vụ Tiên Lãng bàn về công vụ", tôi đã viết: "Nếu coi nó là một
công vụ thì sẽ phải trả lời cho nhân dân câu hỏi: Tại sao chính quyền này lại
có loại công vụ tệ hại, ức hiếp người dân như vậy?"
Luật Cán bộ, Công chức15 quy
định:
"Điều
2. Hoạt động công vụ của cán bộ, công chức
Hoạt động công vụ của cán bộ, công chức là việc thực
hiện nhiệm vụ, quyền hạn của cán bộ, công chức theo quy định của Luật này và
các quy định khác có liên quan".
"Điều
3. Các nguyên tắc trong thi hành công vụ
1. Tuân thủ Hiến pháp và pháp
luật.
2. Bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ
chức, công dân.
3. Công khai, minh bạch,
đúng thẩm quyền và có sự kiểm
tra, giám sát…"
Có nghĩa là: cho dù
chính quyền công nhận cả những "công vụ xấu xa", thì Luật Cán
bộ, Công chức cũng không cho phép ta gọi cái phi vụ diễn ra ngày
05/01/2012 ở xã Vinh Quang là "công vụ", vì nó không "tuân thủ Hiến
pháp và pháp luật", không "bảo vệ… quyền, lợi ích hợp pháp của… công dân", không "minh bạch" và không
"đúng thẩm quyền". Không có "công vụ" thì hiển
nhiên không tồn tại "người thi hành công vụ", mà chỉ có thủ phạm
và tòng phạm của một "hoạt động tội phạm có tổ chức". Do đó, cũng không có
ai "chống người thi hành công vụ".
Việc bắt và đánh đập bà
Nguyễn Thị Thương (vợ ông Vươn) và bà Phạm Thị Báu (tức Hiền, vợ ông Quý), rồi
khởi tố về "tội chống người thi hành công vụ", mặc dù khi xảy ra xung đột họ chỉ
đứng trên đê, từ xa nhìn lại,16 không thể dùng làm thứ trang điểm cho nhà nước
pháp quyền.
Mọi chuyện đã quá rõ
ràng, tại sao chính quyền vẫn kiên trì theo đuổi vụ án "chống người
thi hành công vụ"?
2. Tội giết người
Ngày 10/1/2012 Viện Kiểm
sát Nhân dân thành phố Hải Phòng đã phê chuẩn quyết định của Cơ quan Cảnh sát
điều tra Công an thành phố Hải Phòng, khởi tố bị can đối với các ông Đoàn Văn
Vươn, Đoàn Văn Sịnh (anh ruột ông Vươn), Đoàn Văn Quý (em ruột ông Vươn, nghi
can được cho là trực tiếp nổ súng) và Đoàn Văn Vệ (cháu ruột ông Vươn) về "tội
giết người"17 theo quy định của Điều 93 của Bộ luật
Hình sự.
Căn cứ vào đâu để khởi
tố họ "tội giết người"? Do không có ai bị chết, chỉ có thể
dựa vào Điều 17 (Chuẩn bị phạm tội) và Điều 18 (Phạm tội chưa đạt) của Bộ
luật Hình sự để buộc họ "phải chịu trách nhiệm hình sự về tội định
thực hiện" hoặc "phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm
chưa đạt". Điều kiện quan trọng là phải chứng minh được rằng bốn
người họ Đoàn có ý định giết người.
Để trả lời câu hỏi bốn
người họ Đoàn có ý định giết người hay không, ta hãy
xét xem vũ khí mà họ sử dụng gồm những gì.
Ngày 05/01/2012 An ninh
Thủ đô đưa tin là:
"Khi đoàn công tác cưỡng chế, bí mật tiếp cận ngôi nhà
của Vươn xây dựng trên diện tích đất này thì bất ngờ một quả mìn tự chế phát nổ hất văng 2 CBSC công an huyện Tiên Lãng làm bất tỉnh
tại chỗ nhưng rất may
là không gây thương vong".18
Thật là khó tưởng tượng,
khi mìn nổ mạnh đến nỗi "hất văng 2 CBSC công an", "làm bất tỉnh tại
chỗ",
nhưng lại "không
gây thương vong", và cũng không thấy phía công an đưa ra dấu vết nào của vụ nổ trên mặt đất. Liệu
có mìn nổ thật hay không? Ngày hôm sau, An ninh Thủ đô (vẫn cùng tác giả Nguyên Lê)
đã in đậm một đoạn với thông tin là "các
đối tượng đã kích nổ bình gas".19 Ít nhất, thông tin
này cũng cho ta thấy là có lẽ họ Đoàn không có mìn (chế tạo từ chất nổ), vì nếu đã có
mìn thì họ chẳng cần phải kích nổ bình gas làm gì.
Ảnh trên VnExpress với
chú thích: "Tại hiện trường, cảnh sát thu 2 bình ga loại 12kg, nhiều
dây điện, kíp nổ..."
Sau trận tấn công, lực
lượng cưỡng chế chỉ thu được trên hiện trường hai bình gas, trong đó một bình
còn nguyên và một bình bị lõm vào.20 Rõ ràng, cả hai bình được
đưa ra làm tang chứng này không phải là cái bình đã nổ, vì nếu nổ thì không thể còn nguyên vẹn hay bị lõm vào như thế. Vậy
thì xác của
bình gas đã bị kích nổ ở đâu? Nếu có vụ nổ to, đến mức làm cái bình gas kiên cố méo
mó đến như vậy, thì liệu lớp sơn của bình gas có còn nguyên vẹn và không hề vương lại vết sém
của vụ nổ như trong ảnh hay không? Đặc biệt, các vết bẩn thông thường
bám trên thân bình bị lõm vẫn còn nguyên, nên khó có thể nói là chúng đã tiếp
xúc với vụ nổ. Chú thích ảnh viết là: "Tại hiện trường, cảnh sát thu
2 bình ga loại 12 kg, nhiều dây điện, kíp nổ..." Vậy thì kíp nổ ở đâu, sao không
trưng ra? Sao không chụp dây điện ở trong trạng thái được rải ra, nối giữa
bình gas với nơi điều khiển, mà lại cuộn gọn gàng như vậy? Thời buổi này thì trong nhà
nào mà không có một vài cuộn dây điện.
Ảnh Báo Hải Phòng, đăng
trên VnExpress, với chú thích: "Trong đầm, công an tìm thấy bình ga có lắp
kíp nổ nhưng chưa hoạt động"
Bức ảnh tiếp theo chụp
một bình gas nằm chỏng trơ, được chú thích là: "Trong đầm, công an
tìm thấy bình ga có lắp kíp nổ nhưng chưa hoạt động". Nếu đây
là "bình ga có lắp kíp nổ" để chuẩn bị kích nổ thì sao chủ nhân lại đặt nó nằm
chênh hênh như thế? Tại sao người "chế tạo mìn" lại lẳng một cái bao bì
phồng phồng (chứa gì trong đó) che bớt một nửa bình gas? Đấy là kiểu ngụy trang
hớ hênh, hay nhằm mục đích hạn chế sát thương? Điều quan trọng là: Tại sao công an không trưng
ra bức ảnh chụp cái kíp nổ đang được lắp vào bình và đường dây điện nối với kíp
nổ?
Họ trưng ra toàn những
chứng cớ vu vơ, không có lấy một bằng chứng thuyết phục. Điều đó buộc ta phải đặt
câu hỏi:
Có thật là đã xảy ra vụ nổ mìn hoặc nổ bình gas hay không?
Nếu có, thì người nhà ông Vươn gây ra, hay phía muốn chiếm đất,
phá nhà gây ra để tạo cớ?
Sau khi đã chứng kiến
dàn đồng ca dối trá trên cả trơ trẽn của lãnh đạo và cơ quan chức năng các cấp ở
Hải Phòng, ta buộc phải nghi ngờ về độ trung thực của mọi thông tin do họ đưa
ra. Những gì đã diễn ra chứng tỏ rằng: Họ sẵn sàng làm bất cứ việc gì để đạt được
mục tiêu đen tối của mình, kể cả ngụy tạo và vu khống. Hãy thử đọc An ninh
Thủ đô:
"Khi tổ công tác vừa áp sát ngôi nhà thì bất ngờ từ
trong nhà Vươn cùng người nhà chĩa
súng bắn đạn hoa cải liên tiếp nhả đạn vào lực lượng chức năng, làm 4 Cán bộ chiến sỹ Công an và một số cán bộ chiến sỹ
quân đội bị thương"21
Mọi người biết rằng:
Vào thời điểm xảy ra xung đột, ông Vươn không hề có mặt trong ngôi nhà đó,
mà đã bị chính quyền dùng kế "điệu hổ ly sơn" rồi. Vậy thì làm sao
ông Vươn có thể "cùng người nhà chĩa súng bắn
đạn hoa cải liên tiếp nhả đạn vào lực lượng chức năng" được?
Nhiều bài báo tường thuật
rằng súng bắn đạn hoa cải đã được sử dụng để bắn vào lực lượng công
an và quân đội. Súng bắn đạn hoa cải là loại súng săn có nhiều ở Việt
Nam, với tầm sát thương ngắn. 6 người bị trúng đạn mà không ai bị chết, lại có
thể ra viện và trở lại công tác sau thời gian điều trị ngắn, điều đó cũng chứng
tỏ rằng mức độ nguy hiểm của loại súng này kém xa so với các loại vũ khí chuyên
dụng để giết người.
Thật là hài hước khi
công an trưng ra 3 con dao chặt cây, chẻ củi của nhà nông và một cái ống nhòm
dân dụng cũ rích, rồi thuyết minh đó là "dao, kìm dùng để gây án được
tìm thấy".22 Chẳng nhẽ cả đời họ chưa thấy ai chẻ củi, nên
thấy dao to thì tưởng là âm mưu gây án cũng to hay sao? Nếu họ chứng kiến người
nhà ông Vươn đang cầm dao trên tay thì đi một nhẽ, đằng này khi đột nhập vào
trong nhà thì chẳng tìm thấy ai cả. Thế rồi nhặt nhạnh dụng cụ lao động nhà
nông để làm tang chứng gây án. Tình tiết này nói lên mức độ thê thảm của đạo đức
nghề nghiệp và trình độ nghiệp vụ của những người có trách nhiệm. Nó cũng nói
lên họ đáng tin đến đâu. Đặc biệt, nó phản ánh thực tế là công an không tìm thấy vũ khí hay bằng chứng thuyết phục nào
khác,
nên mới phải nhào nặn ra cái hạ sách ấy.
Ảnh Báo Hải Phòng, đăng
trên VnExpress, với chú thích: "..dao, kìm dùng để gây án được tìm thấy"
Rõ ràng, khi chọn bình
gas làm phương tiện gây nổ (nếu quả thật có chuyện bình gas nổ) và chọn súng
bắn đạn hoa cải để bắn, mấy người trong gia đình họ Đoàn đã không hề có ý định giết người, mà chỉ dùng chúng làm phương tiện
để dọa, để cảnh cáo những người vô cớ xông vào nơi cư trú hợp pháp của họ.
Trong hoàn cảnh "mua súng dễ như mua rau"23 và "thông
thường là 200 USD có thể mua được 1 khẩu K59 và 3 viên đạn theo súng",24 thì
mấy anh em ông Vươn thừa khả năng mua những khẩu súng chuyên dụng để giết người
– nếu họ muốn.
Có lẽ người nhà ông Vươn nghĩ rằng súng bắn đạn hoa cải đủ
an toàn khi họ bắn dọa từ xa. Niềm tin ấy không phải là quá ngây thơ. Hãy nghe
Giám đốc Công an Hải Phòng Đỗ Hữu Ca kể lại:25
"Tại một hội nghị do Bộ Công an tổ chức từ năm
2006, tôi đã lên tiếng cảnh báo về
tình trạng tội phạm sử dụng loại vũ khí này. Tuy
nhiên thời điểm đó, lãnh đạo một công an tỉnh
giáp ranh với Hải Phòng cho rằng tôi nói chuyện thần thoại".
"Đã có lần quá bức xúc tôi phải "cãi" với cán bộ Viện Khoa học Hình sự về
tính chất, mức độ nguy hiểm của súng hoa cải, súng
bút, nhưng cũng không đem lại kết
quả gì. Theo quan điểm của họ, đây không phải là vũ khí quân dụng nguy hiểm".
Ngay cả lãnh đạo công
an cấp tỉnh và cán bộ Viện Khoa học Hình sự của Bộ Công an cũng tin rằng súng
bắn đạn hoa cải "không phải là vũ khí quân dụng nguy hiểm", thì làm sao có
thể đòi hỏi mấy người nông dân họ Đoàn phải nghĩ khác?
Vậy thì tại sao lại gây
thương vong cho 6 cán bộ và chiến sĩ công an và bộ đội? Hãy xem lại băng ghi
hình chương trình thời sự của VTV126 để tìm lời lý giải! Bạn sẽ
thấy lực lượng công an ra quân như một đám trẻ con đi đêm sợ ma, dúm lại với
nhau, khiến tiến lên thì vướng, mà rút lui cũng khó. Thay vì lom khom để giảm
thiết diện hứng đạn, thì họ lại thẳng đuỗn như chào cờ. Vừa nghe tiếng nổ đã hoảng
loạn, quay đầu tháo chạy, quên cả che khiên tránh đạn về hướng đối phương. Hai
con chó nghiệp vụ thì "đôi co" với sĩ quan huấn luyện, thay vì xông về
phía đối phương, khiến nhà báo Trương Duy Nhất phải đặt câu hỏi hóm hỉnh: "Không
biết do hoảng sợ trước những viên đạn hoa cải, hay bởi chúng đánh mùi được anh
em nhà Đoàn Văn Vươn không phải là “kẻ địch” để tấn công?"27
Cả trăm sĩ quan và chiến
sĩ, được trang bị vũ khí hiện đại, bao vây một ngôi nhà giữa đồng không mông quạnh,
tấn công 3-4 người với vũ khí "chủ lực" là súng bắn đạn hoa cải,
sau khoảng 4 tiếng đồng hồ mới chiếm lĩnh được ngôi nhà đã bị bỏ trống từ lúc
nào không biết. Ấy vậy mà thủ lĩnh trực tiếp cầm đầu – Giám đốc Công an Hải
Phòng Đại tá Đỗ Hữu Ca – không hề nhận thức được đó là một thất bại ê chề, vẫn
hây hây mãn nguyện:
"Phải nói rằng việc hiệp đồng tác chiến cực kỳ hay. Tôi bảo, không có cuộc
diễn tập nào thành công bằng cuộc diễn tập lần này. Một là, anh em cơ động dùng thuyền để tiếp cận là chưa có
bao giờ trong giáo án, đã phải dùng thuyền nan để chèo vào, bí mật áp sát mục
tiêu đấy. Đánh mũi trực diện nghi binh ra làm sao. Rồi là tác chiến vòng ngoài,
vòng trong thế nào. Tôi nghĩ là rất hay, có thể
viết thành sách".
Quả là dưới mọi cung bậc
của khả năng nhận thức và lòng tự trọng. Trình độ lãnh đạo cao nhất của công an
thành phố còn như vậy, thì thử hỏi đệ tử dưới quyền sẽ thế nào? May mà mấy con
chó của họ Đoàn thiên về chức năng làm cảnh và chăn nuôi, chứ nếu chúng phù hợp
với nhiệm vụ coi nhà thì có lẽ hậu quả sẽ còn trầm trọng gấp bội.
Với một lực lượng
"tinh nhuệ" như thế, tập trận giả "quân ta đánh quân mình"
cũng có thể bị thương và tử vong, có thể bị dính đạn của chính quân mình. Vậy
thì không nên đổ hết lỗi sát thương cho họ Đoàn. Khi lóng ngóng cắt tiết gà, bị
đứt tay, thì không thể buộc cho gà "tội chống người… cắt tiết".
Điều không thể chối cãi
là: Toán
người lạm danh "công vụ" trang bị đầy đủ vũ khí đã xâm nhập phi
pháp nơi cư trú hợp pháp của gia đình họ Đoàn. Thực tế cướp bóc sau đó chứng tỏ bản chất bất lương của những kẻ đội
lốt "thi hành công vụ". Vì vậy, mấy người họ Đoàn hoàn toàn có quyền
tự vệ, và trên thực tế họ đã thực hiện quyền "phòng vệ chính đáng". Bộ luật Hình sự quy
định:
"Điều 15. Phòng vệ chính đáng
1. Phòng vệ chính đáng là hành
vi của người vì bảo vệ lợi ích của
Nhà nước, của tổ chức, bảo vệ quyền, lợi ích chính
đáng của mình hoặc của người khác, mà chống trả lại một cách cần thiết người
đang có hành vi xâm phạm các lợi ích nói trên.
Phòng vệ chính đáng không
phải là tội phạm".
Hành động của những người
họ Đoàn không "vượt quá giới
hạn phòng vệ chính đáng", vì:
"Vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng là hành vi chống
trả rõ ràng quá mức cần thiết, không phù hợp với tính chất và mức độ nguy hiểm
cho xã hội của hành vi xâm hại". (Điều 15, Bộ luật Hình sự)
Những người họ
Đoàn chỉ sử dụng những phương tiện thô sơ để phản ứng, không gây chết người.
Phản ứng của họ chỉ đủ mạnh để thức tỉnh chính quyền và đánh động dư luận.
Việc công an xả súng vào ngôi nhà nói lên"mức độ nguy hiểm" của "hành
vi xâm hại" của công an. Phản ứng dữ dội trên các phương tiện thông
tin đại chúng và trên internet cho thấy dư luận đánh giá "mức độ nguy
hiểm cho xã hội" của "hành vi xâm hại" đội lốt "công
vụ cưỡng chế" ở Tiên Lãng là rất nghiêm trọng.
Không thể dùng việc 6
người bị thương để khẳng định những người họ Đoàn đã "vượt quá giới hạn
phòng vệ chính đáng". Họ dùng tiếng nổ làm tín hiệu cảnh tỉnh hay cảnh báo
rằng: "Các người – những vị khách không mời mà đến – đang vi phạm
không gian riêng tư hợp pháp của chúng tôi! Hãy dừng lại! Chúng tôi không hoan
nghênh các người!" Khi đó, lẽ ra những người đột nhập phải tỉnh giấc
mê man, nhận ra là mình đang bị "lạc công vụ", xông nhầm vào khu
vực không thuộc diện cưỡng chế, và vì vậy phải xin lỗi chủ nhà rồi quay ra.
Nhưng không, họ vẫn ngang tàng và cố chấp, tiếp tục lao vào như những con thiêu
thân. Đơn giản như trường hợp đi xem bắn pháo hoa, nếu lơ ngơ sán vào khu vực bắn
pháo đã được chăng dây cảnh báo, thì cũng khó tránh khỏi thương vong. Ngớ ngẩn,
tự mang vạ vào thân, thì còn trách ai?
Như vậy, theo Điều 15 của Bộ
luật Hình sự, mấy người họ Đoàn đã "phòng vệ chính đáng" và "phòng vệ chính đáng không phải là tội phạm".
Ngoài Điều 15, còn có
thể sử dụng hai điều khác của Bộ luật Hình sự để bào chữa triệt để
cho họ. Điều thứ nhất là:
"Điều
11. Sự kiện bất ngờ
Người thực hiện hành vi gây hậu quả nguy hại cho xã hội do sự kiện bất ngờ, tức là trong trường hợp không thể thấy trước
hoặc không buộc phải thấy trước hậu quả của hành vi đó, thì không phải chịu
trách nhiệm hình sự".
Rõ ràng, khi được biết phạm
vi cưỡng chế chỉ là khu đất 19,3 ha, thì mấy người họ Đoàn không thể biết trước
rằng lực lượng cưỡng chế sẽ tùy tiện xông đến cưỡng chế cả khu vực 21 ha
không thuộc diện thu hồi, có nghĩa đấy là một "sự kiện bất ngờ". Hơn nữa, họ cũng
không buộc phải biết rằng lực lượng xâm nhập phi pháp sẽ bất chấp tín hiệu cảnh
cáo để sán lại quá gần, khiến đạn hoa cải có thể gây sát thương, nghĩa là họ "không buộc phải thấy
trước hậu quả của hành vi" bắn súng đạn hoa cải để cảnh cáo.
Điều thứ hai là:
"Điều 16. Tình thế cấp thiết
1. Tình thế cấp thiết là tình thế của người vì muốn tránh một nguy
cơ đang thực tế đe dọa lợi ích của Nhà nước, của tổ chức, quyền, lợi ích chính đáng của mình hoặc của người khác mà
không còn cách nào khác là phải gây một thiệt hại nhỏ hơn thiệt hại cần ngăn ngừa.
Hành vi gây thiệt hại trong
tình thế cấp thiết không phải là tội phạm".
Thiết tưởng không cần
phải thuyết minh thêm, vì hoàn cảnh thực tế của gia đình họ Đoàn hoàn toàn phù
hợp với định nghĩa trên của "tình thế cấp thiết".
Tóm lại: Các bằng
chứng chỉ ra rằng bốn người họ Đoàn không có ý định
giết người.
Căn cứ vào Điều 11, Điều 15 và Điều 16 của Bộ luật Hình sự, họ không phải là tội phạm và không phải chịu
trách nhiệm hình sự.
Thêm vào đó, còn có thể
dùng điều sau đây của Bộ luật Hình sự để giúp mấy người họ Đoàn
thoát khỏi tù ngục:
"Điều 25. Miễn trách nhiệm hình sự
Người phạm tội được miễn trách nhiệm hình sự, nếu khi tiến
hành điều tra, truy tố hoặc xét xử, do chuyển biến
của tình hình mà hành vi phạm tội hoặc người phạm tội không còn nguy hiểm cho
xã hội nữa".
Mặc dù mấy người họ
Đoàn chưa bị truy tố về tội sử dụng vũ khí trái phép, nhưng tôi vẫn muốn trao đổi mấy ý kiến về vấn
đề này. Bình gas (nếu quả thật nó đã được dùng để gây nổ) thì hầu như nhà nào
cũng có. Súng bắn đạn hoa cải, không phải là của hiếm, cũng không phải là
loại bị nghiêm cấm. Trong bài "Loạn súng đạn hoa cải"28 của
Thu Trinh đăng trên báo điện tử Đất Việt, Đại tá Nguyễn Chí Lễ, Phó Cục trưởng
Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội thuộc Bộ Công an, đã cho biết
rằng một số loại súng, trong đó có súng bắn đạn hoa cải,
"chưa có
trong danh mục quản lý của Nhà nước nên mới chỉ dừng lại ở hình thức vận động
nhân dân giao nộp"
và
"Bộ luật
Hình sự hiện chưa có quy định về các loại súng tự tạo, nên nếu đối tượng tàng
trữ bị phát hiện thì chỉ bị xử lý hành chính."
Về mặt lý luận, cần lưu
ý rằng: Nếu pháp luật nghiêm cấm người dân sử dụng một số loại vũ khí có tác dụng
phòng vệ, thì dựa trên giả thiết là Nhà nước đảm nhận nhiệm vụ bảo vệ tính mạng và của
cải của nhân dân, khiến người dân không cần phải tự phòng vệ. Trên thực tế thì Nhà
nước chưa đảm bảo được sự an toàn tính mạng và của cải của người dân. Hơn thế nữa,
trong vụ Tiên Lãng, người của cơ quan Nhà nước, nói đúng hơn là một bộ phận của
bộ máy Nhà nước, lại xâm phạm (thậm chí là cướp bóc) tài sản và đe dọa tính mạng
của người dân. Vậy thì có thể bỏ qua trách nhiệm của Nhà nước để thản nhiên,
đơn phương quy kết người dân về tội sử dụng vũ khí trái phép hay
không?
Sẽ là hỗn loạn nếu ai
cũng sắm cho mình súng đạn phòng thân. Nhưng, mặc dù dân chưa tự do mua sắm vũ
khí, phải chăng là xã hội đã hỗn loạn lắm rồi? Nét đặc biệt là hỗn loạn được điều
tiết một chiều: Hỗn loạn từ trên xuống thì mặc sức hoành hành, còn hỗn loạn từ dưới
lên thì bị nghiêm cấm.
Nếu chỉ dựa vào câu chữ
vô tình của pháp luật, thì trong quá trình giành chính quyền bằng bạo lực, những
người cộng sản cũng đã từng sử dụng vũ khí trái phép và giết người thi hành
công vụ của chế độ cũ. Nhưng họ không băn khoăn, không ăn năn về điều đó, bởi
nghĩ rằng hành động của mình là chính nghĩa, rằng "mục đích biện minh
cho phương tiện". Cũng là người, chẳng nhẽ gia đình họ Đoàn không có quyền
nghĩ như những người cộng sản hay sao? Hành động trong thế cùng đường của gia
đình họ Đoàn đã thức tỉnh bộ máy cầm quyền và dư luận nhân dân, đã cảnh báo cho
lãnh đạo Đảng CSVN và Nhà nước về thực trạng tệ hại của bộ máy cầm quyền và sự
cùng cực của người dân, để mà chấn chỉnh bộ máy vì sự tồn vong của chế độ, để
muôn dân đỡ khổ. Cả một bộ máy cồng kềnh, rải từ trung ương đến địa phương, gồm
kiểm tra, thanh tra, công an, tòa án, viện kiểm sát, rồi thêm cả ban chống tham
nhũng, tiêu hết bao tiền của của nhân dân, vậy mà càng chống thì tham nhũng
càng nở rộ, càng trầm trọng, càng công khai. Tiếng nổ mang tên Đoàn Văn Vươn đã
làm cho bộ máy tham nhũng chững lại, ít nhất là trong chốc lát, tạo điều kiện
cho công cuộc cải tổ của Đảng CSVN và góp phần giải phóng bao nông dân ra khỏi
bất công. Chẳng nhẽ hiệu quả thực tế như vậy còn chưa đủ để "biện
minh cho phương tiện" hay sao?
3. Một số tội hình sự cần bị điều tra và truy tố
Như đã viết ở phần đầu,
nếu coi 4 người họ Đoàn có "tội giết người" và "tội chống
người thi hành công vụ" thì cũng phải thừa nhận rằng hai tội đó
chỉ là hệ quả. Trước khi xét xử các "tội hệ quả" thì
phải xét xử các "tội tiền đề", là nguyên nhân gây ra hệ quả ấy. Một số "tội
tiền đề" liên quan đến vụ Tiên Lãng, theo quy định của Bộ luật
Hình sự, là:
- Tội xâm phạm chỗ ở của
công dân (Điều 124);
- Tội cưỡng đoạt tài sản (Điều
135);
- Tội công nhiên chiếm
đoạt tài sản (Điều 137);
- Tội lừa đảo chiếm đoạt
tài sản (Điều 139);
- Tội cố ý làm trái quy
định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng (Điều 165);
- Tội lạm dụng chức vụ,
quyền hạn chiếm đoạt tài sản (Điều 280);
- Tội lợi dụng chức vụ,
quyền hạn trong khi thi hành công vụ (Điều 281);
- Tội lạm quyền trong
khi thi hành công vụ (Điều 282);
- Tội ra bản án trái
pháp luật (Điều 295);
- Tội ra quyết định
trái pháp luật (Điều 296).
Các tội kể trên khá hiển
nhiên đối với những ai đã theo dõi đầy đủ diễn biến của vụ Tiên Lãng, nên tôi
không muốn bỏ thời gian để phân tích và chỉ ra ai phạm tội gì.
Song song với việc khởi
tố về "tội giết người" (Điều 93) đối với 4 người họ
Đoàn, phải
khởi tố chính tội ấy với một số người trong bộ máy cầm quyền, với tư
cách "tội liên quan". Có thể một số người sẽ cho rằng việc
khởi tố này là quá khiên cưỡng. Nhưng mức độ khiên cưỡng ấy không hề cao hơn so
với mức độ khiên cưỡng của việc khởi tố 4 người họ Đoàn về "tội giết
người", bởi lẽ:
- Không có bất cứ lý do
chính đáng nào có thể biện hộ cho việc toán người lạm danh "công vụ" mang
theo vũ khí đột nhập vào nơi cư trú hợp pháp của công dân. Trong khi đó, mấy
người họ Đoàn chỉ thực hiện quyền"phòng vệ chính đáng" của mình trước
sự xâm nhập bất hợp pháp của toán người có vũ trang.
- Lực lượng lạm
danh "công vụ" đã dùng vũ khí hiện đại, đã xả súng bắn vào ngôi
nhà, bất chấp việc có ai trong đó và người ấy có liên quan đến việc kháng cự
hay không. Trong khi đó, phía họ Đoàn chỉ dùng súng bắn đạn hoa cải để
cảnh báo, hay cảnh cáo và chặn đường của những kẻ xâm nhập bất hợp pháp.
Tương tự như trên,
không thể dùng việc lực lượng cưỡng chế không làm ai bị chết hay bị thương để
giải thoát cho họ khỏi "tội giết người", vì việc xả súng mà
không trúng ai có thể do họ bắn quá kém, hay do mấy người họ Đoàn tránh đạn quá
giỏi. (Mấy người họ Đoàn giỏi đến mức có thể nhẹ nhàng biến khỏi vòng vây của cả
trăm công an, bộ đội, giữa thanh thiên bạch nhật, trên đồng không mông quạnh).
Giả sử, sau khi họ xả
súng bừa bãi vào ngôi nhà đó rồi tìm thấy mấy xác chết, thì họ sẽ lập luận thế
nào? Sẽ công bố là mấy người ấy đã tự vẫn do ân hận, giống như trường hợp Nguyễn
Công Nhựt,29 hay sao?
Nếu xem lại băng
ghi hình chương trình thời
sự của VTV1,30 ta sẽ thấy được một phần của cảnh công
an nã súng vào nhà dân. Nhìn vào đó, ta không nhận ra dấu hiệu của sự kiềm chế
của lực lượng công an. Điều đó cũng phù hợp với đoạn tường thuật đầy hào hứng
sau đây của Giám đốc Công an Hải Phòng Đỗ Hữu Ca, người cùng với 4 Phó giám đốc
Công an Hải Phòng trực tiếp chỉ đạo cuộc tấn công:
"Nhận định
những kẻ trong ngôi nhà 2 tầng chống đối bằng cách trải rơm dọc hai bên đường rồi tẩm xăng, lãnh đạo công an thành
phố đã lên phương án đốt cháy toàn
bộ. Song trên thực tế chưa dùng đến. Sau hàng loạt trận nã đạn, khói bay mù mịt, lực lượng chức
năng đã tiếp cận được ngôi nhà 2 tầng. Tuy nhiên, 3 người đàn ông trong nhà đã
biến mất từ lúc nào".31
Rõ ràng, đoạn tường thuật
trên đã trở thành lời tự thú, là bằng chứng hùng hồn về ý định giết người của "lãnh đạo công an
thành phố" Hải Phòng, không những bằng "hàng loạt trận nã đạn" với "khói bay mù mịt", mà còn bằng "phương án đốt cháy toàn bộ" bằng "rơm" "tẩm
xăng". Khi
cho "nã
đạn" và "lên phương án đốt
cháy toàn bộ" "ngôi nhà 2 tầng", "lãnh đạo công an thành
phố" Hải
Phòng không thèm quan tâm đến việc trong ngôi nhà ấy có người vô can hay
không. Trong bài trả lời phỏng vấn VnMedia,32 ông Ca nói rằng:
"Vào thời điểm
xảy ra sự việc, bên trong ngôi nhà theo quan sát lúc đó có 3 người con trai
và một phụ nữ. Riêng đối tượng Nguyễn Thị Thương cũng có mặt trong nhà nhưng khi xảy
ra sự việc chúng tôi chưa biết tại sao lại lên được bờ".
Nghĩa là ông Ca và bộ sậu
của ông đã dùng hoặc sẵn sàng dùng biện pháp hủy diệt, mặc dù cho rằng trong
nhà có phụ nữ. Đó là "tội giết người", và theo Điều 93 của Bộ luật Hình sự thì hành
vi của họ thuộc về các trường hợp sau:
A) Giết nhiều người;
K) Bằng cách lợi dụng
nghề nghiệp;
L) Bằng phương pháp có
khả năng làm chết nhiều người;
O) Có tổ chức.
Nhiều người nghi ngờ rằng:
Việc phá hủy, rồi cho nghiền nát ngôi nhà và san phẳng hiện trường là để xóa đi
tang chứng của cuộc tấn công quá trớn và phi pháp. Cần phải nghiêm túc điều tra
xem có đúng như vậy hay không. Nếu đúng thì hành động phá nhà ông Quý không chỉ
là "tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản" (Điều 143),
mà còn là hành vi "hủy vật chứng", tức là "tội làm sai
lệch hồ sơ vụ án" (Điều 300).
Dù thế nào đi nữa, khi hai bên bắn nhau và đều
"có vẻ" là sai, thì không thể chỉ mang một bên ra xử, hay tách thành
hai vụ án riêng biệt. Hiển nhiên là
phải khởi tố và xét xử cả những người thuộc bộ máy cầm quyền.
Vậy thì phải khởi tố
thêm những ai về "tội giết người"? Đương nhiên là khởi tố tất
cả những người đã tham gia cuộc đột nhập và tấn công vào nơi cư trú hợp pháp của
họ Đoàn, bất luận là họ có cầm súng bắn hay không, theo đúng kiểu truy tố mà Cơ
quan Cảnh sát điều tra Công an thành phố Hải Phòng đã dành cho mấy người họ
Đoàn. Hơn
thế nữa, phải khởi tố cả những người đã và đang dấu mặt ở đâu đó. Không thể để
sót, mà phải làm triệt để, giống như Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thành
phố Hải Phòng đã khởi tố cả ông Đoàn Văn Vươn về "tội giết
người",
mặc dù ông không có mặt tại nơi xảy ra xung đột. Phải đối xử với những người thuộc
bộ máy cầm quyền giống như đối xử với gia đình họ Đoàn, thì mới đúng với nguyên
lý "mọi
công dân đều bình đẳng trước pháp luật", được khẳng định trong Hiến pháp.
Một số "tội tiếp
theo" cần bị truy tố theo Bộ luật Hình sự là:
- Che giấu tội phạm (Điều
21);
- Tội cố ý gây thương
tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác (Điều 104);
- Tội gây thương tích
hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác trong khi thi hành công vụ (Điều
107);
- Tội hành hạ người
khác (Điều 110);
- Tội làm nhục người
khác (Điều 121);
- Tội vu khống (Điều
122);
- Tội bắt, giữ hoặc
giam người trái pháp luật (Điều 123);
- Tội cướp tài sản (Điều
133);
- Tội hủy hoại hoặc cố
ý làm hư hỏng tài sản (Điều 143);
- Tội giả mạo trong
công tác (Điều 284);
- Tội truy cứu trách
nhiệm hình sự người không có tội (Điều 293);
- Tội dùng nhục
hình (Điều 298);
- Tội làm sai lệch hồ
sơ vụ án (Điều 300);
- Tội không tố giác tội
phạm (Điều 314).
Xin nhường mọi người dựa
trên vô vàn thông tin liên quan đã được công bố để tự xác định xem ai phạm những
tội gì. Chỉ lưu ý rằng, cùng một người hay cùng một hành động có thể bị quy về
hai hay nhiều tội khác nhau. Ví dụ: Việc Phó chủ tịch UBND thành phố Hải
Phòng Đỗ Trung Thoại khẳng định rằng ngôi nhà ông Đoàn Văn Vươn do nhân dân phá33 có
thể quy về:
- Tội che giấu tội phạm (Điều
21);
- Tội vu khống (Điều
122).
Việc lực lượng cưỡng chế
bắt và đánh bà Nguyễn Thị Thương trước mặt mọi người,34 đem
giam, bức cung, rồi truy tố bà về tội "chống người thi hành công vụ" có
thể quy về:
- Tội cố ý gây thương
tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác (Điều 104);
- Tội gây thương tích
hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác trong khi thi hành công vụ (Điều
107);
- Tội hành hạ người
khác (Điều 110);
- Tội làm nhục người
khác (Điều 121);
- Tội vu khống (Điều
122);
- Tội bắt, giữ hoặc
giam người trái pháp luật (Điều 123);
- Tội truy cứu trách
nhiệm hình sự người không có tội (Điều 293);
- Tội dùng nhục
hình (Điều 298).
Cũng cần lưu ý về "tội chống phá Nhà nước". Rõ ràng
là: Tác dụng chống phá Nhà nước của những người thuộc bộ máy cầm quyền
trong vụ Tiên Lãng cao hơn hẳn tất cả các trường hợp trên toàn quốc đã từng
bị kết án về tội này gộp lại. Đa số những người đã bị kết án về "tội
chống phá Nhà nước" vốn được ít người biết đến, tận khi bản án dành
cho họ được công bố trên đài báo thì cộng đồng nhân dân mới nghe tên lần đầu,
nên dù họ có nói hay viết gì thì dân cũng không nghe, không đọc, và nếu có vô
tình tiếp xúc thì chưa chắc đã tin. Còn vụ Tiên Lãng thì hàng chục triệu người ở
trong và ngoài nước đều nghe, đều biết và đều tin là những người đại diện cho
chính quyền trong vụ này là quá tồi tệ. Hiếm có vụ chống phá Nhà nước nào khác thành
công hơn thế. Có
thể định nghĩa cụ thể về tội này trong Bộ luật Hình sự hiện hành chưa
thể hiện rõ là nó bao gồm cả trường hợp Tiên Lãng, nhưng đó là khiếm khuyết của
bộ luật, chứ không phải là họ không có tội.
Nhiều tội trong số kể
trên đều có chung mấy "tình tiết tăng nặng", được xác định trong Điều 48 của Bộ
luật Hình sự, đó là:
A) Phạm tội có tổ chức;
C) Lợi dụng chức vụ,
quyền hạn để phạm tội;
G) Phạm tội nhiều lần,
tái phạm, tái phạm nguy hiểm;
K) Phạm tội gây hậu quả
nghiêm trọng, rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng.
Lấy ví dụ: Những ai đã
từng dính líu trong những vụ tham nhũng trước đây, như vụ tham nhũng đất đai ở
Đồ Sơn,35 nay lại liên quan đến vụ chiếm đất ở Tiên Lãng, thì
thuộc về phạm trù "phạm tội nhiều lần" hoặc " tái
phạm".
Cả đống tội sờ sờ ra đấy, tại sao không truy tố? Chỉ riêng điều
đó, cơ quan chức năng đã phạm thêm:
- Tội không truy cứu
trách nhiệm hình sự người có tội (Điều 294).
Lẽ ra, trước khi yêu cầu
lãnh đạo thành phố Hải Phòng
"Chỉ đạo cơ quan bảo vệ pháp luật khẩn trương đưa vụ án 'giết người và chống người thi hành công
vụ' ra xét xử công khai, bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật. Kiến nghị các cơ quan tiến hành tố tụng xem xét tình tiết giảm nhẹ đối
với bị cáo do các quyết định không đúng pháp luật của UBND huyện Tiên Lãng"
thì nên ra lệnh:
"Chỉ đạo cơ quan bảo vệ pháp luật khẩn trương khởi tố vụ án 'giết người và lạm dụng công vụ' và đưa ra xét xử công khai, bảo đảm tính
nghiêm minh của pháp luật. Kiến nghị các cơ quan
tiến hành tố tụng xem xét tình tiết giảm nhẹ đối với các bị cáo đã có nhiều đóng góp trong quá
trình công tác".
Hơn nữa, cần chỉ thị:
"Phải khẩn trương mở
rộng vụ án Tiên Lãng – Hải
Phòng, không để sót người, sót tội, bảo
đảm tính nghiêm minh của pháp luật".
Có như vậy thì mới thật sự nghiêm minh, mới thật sự công
tâm, không bao che cho những người trong bộ máy cầm quyền và không vùi dập dân
thường.
Tôi dùng gạch nối
"–", không phải để ghi chú rằng Tiên Lãng thuộc Hải Phòng, vì điều đó
giờ đây ai cũng biết, mà để thể hiện hướng phát triển của vụ án. Thật vậy,
chẳng ai tin rằng mọi chuyện tồi tệ chỉ xuất phát từ Tiên Lãng và chỉ dừng lại ở
huyện Tiên Lãng. Nếu như vậy thì cấp trên đã không ngậm tăm và thậm chí tìm mọi
cách để bao che suốt hơn một tháng trời. Hơn nữa, hai anh em Lê Văn Hiền và Lê
Thanh Liêm chưa đủ tầm để tự mình thao túng đất đai bằng chuyện xây dựng sân
bay quốc tế. Vâng, Tiên Lãng chỉ là một mắt xích trong một dây chuyền tội
ác.
4. Một số việc cần làm ngay
Có 3 vấn đề cấp
bách hiện nay là:
- Thứ nhất, phải mở rộng vụ án, điều
tra và truy tố các tội liên quan đến những người trong bộ máy cầm quyền.
- Thứ hai, phải chuyển vụ án hình sự đối
với gia đình họ Đoàn cho cơ quan bảo vệ pháp luật ở trung ương xem xét và xử
lý.
- Thứ ba, nếu không thả ngay
thì phải chuyển nơi giam giữ 4 người họ Đoàn ra khỏi địa phận Hải Phòng và
tạo điều kiện để họ có thể tiếp xúc với gia đình, người thân, thông qua đó mà
tìm kiếm luật sư phù hợp.
Tại sao lại quan niệm 3
việc trên là cấp bách? Để chấm dứt ngay tình trạng những người phạm tội hoặc
tòng phạm lại đứng ra tham gia điều tra và xét xử dân oan!
Theo báo Đất Việt,36
"Chiều 14/2,
đại tá Đỗ Hữu Ca, Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Công an TP. Hải Phòng đã chủ trì hội
nghị cán bộ chủ chốt của Công an thành phố triển khai Kế hoạch của Thành ủy,
UBND TP. Hải Phòng thực hiện kết luận của Thủ tướng về việc cưỡng chế thu hồi đất
tại xã Vinh Quang, huyện Tiên Lãng…"
"… ông Ca cũng chỉ đạo tập trung khẩn trương điều tra, đảm bảo khách
quan, đúng pháp luật vụ án 'giết người', 'chống
người thi hành công vụ', vụ án 'hủy hoại tài sản' để đưa ra xét xử trước pháp luật, khẩn trương truy bắt các đối
tượng gây án bỏ trốn (2 nghi phạm trong vụ nổ súng là Đoàn Văn Thoại và Phạm
Thái, em ruột và em vợ Đoàn Văn Quý)".
Thật là rùng rợn khi kẻ
lẽ ra phải là nghi can số một trong vụ án 'giết người' lại hùng hồn chỉ đạo
truy tố mấy người họ Đoàn về tội 'giết người'. Khi những người lẽ ra phải chịu
trách nhiệm chính trong vụ Tiên Lãng lại đứng ra phán xử, thì họ sẽ tha hồ mà xử
lý những người đã làm hỏng ý đồ của họ và khiến cho họ bị tai tiếng, lao đao…
Trong thời gian tới, vị trí của nhiều cán bộ chủ
chốt ở Hải Phòng phải là chiếc ghế dành cho nghi can hoặc bị can, họ phải là đối
tượng bị điều tra, bị thẩm vấn. Không thể để họ tiếp tục đóng vai cán bộ điều
tra, xét xử,
hay là người cung cấp thông tin cho cơ quan điều tra, để họ tiếp tục bao
che tội phạm và làm hại dân lành.
Huyện ủy Tiên Lãng đã
triệu tập 300 đảng viên đến để tuyên truyền, phổ biến những thông tin sai trái,
hoàn toàn bóp méo sự thật về những gì đã và đang xẩy ra trên đất Tiên Lãng,37 và
không thấy có đảng viên nào lên tiếng công khai phản đối. Trong thể chế mà Đảng
CSVN lãnh đạo tuyệt đối và toàn diện, sự kiện kể trên cho thấy bộ máy cầm quyền ở Tiên
Lãng đã mục ruỗng và không thể hy vọng gì từ đó. Để cho bộ máy cầm quyền ở Tiên Lãng
rơi vào tình trạng thối nát và ngang nhiên hoành hành như vậy, không thể coi bộ máy cầm
quyền của thành phố Hải Phòng – cấp trên trực tiếp của huyện Tiên Lãng – là vô can và trong sạch.
Giám đốc Công an Hải
Phòng Đỗ Hữu Ca đã thể hiện là một người quá kém cả về nhân cách lẫn trình độ,
đã phạm bao sai lầm và tội lỗi, đã ngập trong vũng đen nhầy nhụa, song vẫn
không thấy bị lôi ra gột rửa, mà vẫn ung dung tại vị và lớn tiếng phán xét. Phó
chủ tịch thường trực UBND thành phố Hải Phòng Đỗ Trung Thoại là người phụ trách
nông nghiệp, đã trực tiếp ký và đồng ý toàn bộ kế hoạch cưỡng chế do Chủ tịch
huyện Tiên Lãng Lê Văn Hiền đệ trình, sau khi vụ việc diễn ra thì lại cố
tình bao
che tội phạm bằng
cách trơ trẽn vu khống nhân dân phá nhà ông Đoàn Văn Quý. Vậy mà Đỗ Trung Thoại vẫn
bình chân như vại, lại còn được lãnh đạo Đảng và chính quyền Hải Phòng tín nhiệm
giao cho trọng trách làm Tổ trưởng tổ công tác để chỉ đạo các ngành từ thành phố
đến huyện Tiên Lãng thực hiện kết luận của Thủ tướng (theo phương án phân công
ban đầu).38 Chỉ cần nhìn vào hai ví dụ ấy, cũng thấy được bộ máy cầm quyền ở
Hải Phòng đã băng hoại thế nào.
Tôi không tán thành
quan điểm của một vị lãnh đạo, cho rằng nếu cứ thấy sai là cách chức thì không
còn ai để làm việc, bởi lẽ dù tình hình trầm trọng đến đâu đi nữa thì đất Việt
vẫn chưa hết người tài đức. Tuy nhiên, là một người già dặn, một trong những
người đứng đầu bộ máy cầm quyền, hiển nhiên ông hiểu rõ hơn, chính xác hơn về
thực trạng của hàng ngũ lãnh đạo và đội ngũ kế cận, nên đánh giá của ông chắc hẳn
phải chính xác trong phạm vi ấy. Vì vậy, dẫu thay hết cán bộ lãnh đạo ở Hải
Phòng, dẫu tin rằng ở đất Hải Phòng còn nhiều người tài đức, thì ta cũng không thể yên tâm rằng, sau khi cách chức hết
các tham quan đương nhiệm, những người sắp kế nhiệm sẽ đủ công tâm và
thông thái để vô tư đứng ra giải quyết vụ án quá phức tạp này.
Lãnh đạo ở Hải Phòng, từ
xã Vinh Quang, đến huyện Tiên Lãng, cho đến cấp thành phố, đã lún quá sâu
trong vũng bùn nhơ nhớp, luôn tìm cách biến báo để xóa dấu vết tội lỗi của bản
thân và đồng bọn, nên không thể có được sự trung thực và khách quan tối thiểu để
tiến hành điều tra và xét xử vụ án của mấy người họ Đoàn. Chính vì vậy, không thể để bộ máy cầm quyền
ở Hải Phòng định đoạt số phận của gia đình họ Đoàn.
Ngày 08/02/2012, Đại tá
công an Nguyễn Đăng Quang và Luật sư Trần Vũ Hải đã gửi Bộ trưởng Bộ Công an Trần
Đại Quang một kiến nghị, trong đó đề nghị Bộ trưởng chỉ đạo Cơ quan Điều tra
thuộc Bộ Công an áp dụng quy định tại Điều 110 của Bộ luật Tố tụng Hình sự:
"Cơ quan điều tra cấp trung ương điều tra những vụ án hình sự về
những tội phạm đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp thuộc thẩm quyền điều tra của Cơ
quan điều tra cấp tỉnh, Cơ quan điều tra quân sự cấp quân khu nhưng xét thấy cần trực tiếp điều tra".
Đây là một kiến nghị rất
hợp lý và rất cần thiết. Hy vọng Bộ trưởng Bộ Công an sẽ sớm phúc đáp và chấp
thuận đề nghị này.
Tôi muốn kiến nghị
thêm: Nếu không thả tự do hoặc tạm tha (cho tại ngoại) thì đề nghị cho di dời
ngay lập tức nơi giam giữ 4 người họ Đoàn ra khỏi địa phận Hải Phòng, trước hết
là để đảm bảo an toàn tính mạng và sức khỏe cho họ, sau đó là để có điều kiện để
tiến hành điều tra một cách chính xác và khách quan.
Trong điều kiện bị cách
ly, không được tiếp xúc với người thân, thì làm sao mấy người nông dân họ Đoàn
đang bị giam giữ có thể tìm hiểu để chọn luật sư bào chữa? Ấy vậy mà "điều
kỳ diệu" đã xảy ra. Bỗng nhiên ông Đoàn Văn Vươn viết đơn đề nghị:39
"Cho phép tôi được mời đích danh Luật sư Nguyễn Việt Hùng – trưởng
Công ty Luật Đông Đô Hà Nội – là người bào chữa cho tôi trong quá trình
tôi chấp hành điều tra xét xử".
Làm sao nông dân Đoàn
Văn Vươn, sống ở ven biển Tiên Lãng, biết được sự tồn tại của Luật sư Nguyễn Việt
Hùng ở Hà Nội? Chính Luật sư Hùng cũng ngạc nhiên và nói rằng:
"Ngày
2/2/2012, cán bộ điều tra TP Hải
Phòng đã gọi điện thông báo việc ông Vươn mời đích danh tôi làm luật sư bào chữa
trong quá trình điều tra xét xử. Tôi hết sức bất
ngờ trước thông báo này, bởi lẽ trước đó tôi chưa từng gặp mặt, hay tiếp xúc với
ông Vươn bao giờ".
Trong khi đó, bút tích
của nông dân Đoàn Văn Vươn lại rất tự tin, khẳng định rằng:
"Luật sư
Nguyễn Việt Hùng là tôi tin tưởng nhất và chỉ đồng ý để duy nhất luật sư Nguyễn Việt Hùng là
người bào chữa cho tôi. Tôi không đồng ý những luật
sư do cơ quan pháp luật chỉ định và không đồng ý những luật sư do ai khác mời
cho tôi. Nếu có những luật sư khác tham gia bào chữa cho tôi thì tôi không
đồng ý và từ chối làm việc. Tôi khẳng định lại tôi chỉ chấp nhận luật sư Nguyễn Việt
Hùng là người bào chữa cho tôi".
Có ông nông dân nào viết
chắc nịch như vậy về một luật sư không hề quen biết và từ chối sự giúp đỡ của bất
cứ luật sư nào khác trên đời hay không? Vở hài kịch trở nên kịch tính hơn nữa,
khi cán bộ điều tra Công an thành phố Hải Phòng lại gọi điện cho Luật sư Nguyễn
Việt Hùng – trưởng Công ty Luật Đông Đô Hà Nội – vào ngày
06/02/2012 và thông báo rằng có sự nhầm lẫn, rằng chính xác lại là luật sư Nguyễn
Việt Hùng – trưởng Văn phòng Luật sư Kinh Đô Hà Nội. Có điều, lần này
không thấy báo chí đăng bút tích đính chính của ông Vươn. Một vở kịch quá vụng
về và sống sượng. Bản chất của cơ quan công an thành phố Hải Phòng thế nào thì
trong suốt hơn một tháng qua mọi người đã được chứng kiến. Bây giờ lại phải chấp
nhận luật sư theo ý của công an, thì luật sư để làm gì? Chính vì vậy,
càng phải
sớm tách những người họ Đoàn ra khỏi vòng cương tỏa của công an Hải Phòng và tạo
cho họ điều kiện tiếp xúc để có thể lựa chọn luật sư phù hợp nhất.
*
*
*
Căn cứ vào những điều
báo chí đã viết về việc đắp đê, lấn biển, cải tạo cả một vùng rộng lớn, tạo nên
cuộc sống ổn định hơn trước đe dọa của sóng bão, ta thấy là gia đình ông Vươn đã có
công lớn.
Nếu nghĩ đến việc nhân dân ta đã phải hy sinh biết bao xương máu để giữ từng tấc
đất của Tổ quốc, ta sẽ thấy gia đình ông Vươn không chỉ có công với địa phương Tiên Lãng,
mà là có công với Nước. Gia đình ông Vươn có công rất lớn đối với nhân dân, vì hành động của họ
đã góp phần làm cho dân đỡ khổ. Gia đình ông Vươn có công rất lớn đối với chế độ, vì hành động của họ
đã đánh thức những người vô tình hay giả vờ quan liêu, để nhận thức ra những
đàn sâu trong bộ máy cầm quyền đang đe dọa sự tồn vong của chế độ. Hành động cực
đoan để cảnh báo xã hội, cảnh báo chính quyền của mấy người họ Đoàn cũng có thể
so sánh với việc ai đó trong chiến tranh đã đốt nhà mình để báo hiệu cho cán bộ
cộng sản biết đang bị địch phục kích. Chẳng nhẽ thoát chết rồi lại quay ra lên
án tội đốt nhà hay sao? Với những lý do trên, gia đình ông Vươn hoàn toàn
xứng đáng được hưởng thành quả của mấy chục hecta đã khai phá và cải tạo.
Căn cứ vào những lập luận
trong bài này và bài "Nhân vụ
Tiên Lãng bàn về công vụ", hẳn bạn đọc thấy rằng mấy người họ Đoàn không phạm "tội
giết người", lại càng không hề phạm "tội chống người thi hành
công vụ".
Vì vậy, cần phải
huy bỏ quyết định truy tố và trả lại tự do cho họ.
Suy nghĩ mãi, nhưng tôi
chưa hình dung ra được con đường nào khác để có thể làm yên lòng dân và gỡ mối
bùng nhùng rối tinh của đống dây kích nổ, ngoài việc thả ngay lập tức 4 người họ
Đoàn và hủy bỏ lệnh truy tố họ về tội "giết người và
chống người thi hành công vụ", hoặc đem họ ra xét xử để tuyên bố họ trắng
án.
Nên dành cho gia đình họ
Đoàn những quyền lợi đặc biệt, thậm chí là ngoại lệ (ví dụ như vẫn cho họ
tiếp tục sử dụng toàn bộ diện tích đang khai thác, cho dù diện tích đó có thể
vượt ngưỡng trong quy định nào đó), theo kiểu "gia đình có công đặc
biệt với đất nước". Nếu gia đình họ Đoàn đã từng có những vi phạm nào đó,
cũng như muôn người ở đất nước này, thì cũng có thể "miễn truy tố",
giống như các vua thời trước vẫn làm trong những trường hợp có công đặc biệt.
Để thoát ra khỏi tình thế hỗn
loạn hiện nay thì không thể chỉ máy
móc áp dụng luật pháp, mà phải
dùng cả lòng bao dung, và lòng bao dung ấy trước hết
phải được dành cho gia đình họ Đoàn. Ngược lại, nếu cứ khăng khăng xử theo
luật, thì phải bắt đầu xử từ những người trong bộ máy cầm quyền. Nếu làm theo hướng thứ
hai một cách nghiêm minh, thì e rằng cuối cùng sẽ không còn đủ người, hoặc thậm
chí là không có người để đóng vai quan tòa nữa.
Nếu những người cầm quyền
thành tâm muốn phát hiện kẻ thù của chế độ, thì hãy bắt đầu tìm kiếm trong hàng
ngũ của mình, đừng chỉ nhằm vào dân mà làm hại ân nhân. Chỉ cần một
chút công
bằng, chưa
cần đến nghiêm minh, thì dù có dồn hết năng lượng cũng không đủ để xử lý hết những vi phạm pháp
luật trong hàng ngũ cầm quyền.
*
*
*
Bài viết này trình bày
một lược đồ tư duy, dựa trên giả thiết là những thông tin từ internet mà tôi đã
trích dẫn là đúng. Tất nhiên, một số thông tin từ internet có thể sai, khi đó kết
luận rút ra có thể cũng sai theo.
Một trong những mục
đích của bài này là để góp ý cho những người có trách nhiệm tiếp cận thêm một
cách nhìn, để hạn chế bớt chủ quan, dẫn đến việc bênh vực các thành viên của bộ
máy cầm quyền một cách quá thái và vùi dập người dân một cách quá đáng.
Tôi chỉ trao đổi một số
khía cạnh mà tôi e rằng những người khác chưa nói, hoặc nói chưa đủ. Còn việc
đưa ra những lập luận toàn diện, nhất là những lập luận có lợi cho phía chính
quyền và có thể có hại cho gia đình họ Đoàn, thì đã có bộ máy ăn lương khổng lồ
làm, tôi không có ý định làm thay.
*
*
*
Một thực tế tệ hại hay
tái diễn trên "công đường" thời nay là:
Luật sư giỏi thì chưa
chắc đã được phép tiếp cận vụ án;
Có thể luật sư được …
cài, để bào chữa cho… công an và làm hại cho thân chủ;
Luật sư muốn tranh luận
thì chưa chắc đã được nói, hoặc bị cản trở bằng khống chế thời gian;
Nếu luật sư được nói
thì chưa chắc quan tòa đã nghe;
Nếu quan tòa có để ý
nghe, thì chưa chắc đã làm theo, vì bản án đã được cấp trên ấn định từ trước.
Để khắc phục hiện trạng
này, nên chăng sử dụng hình thức "bào chữa công khai" trên mạng
internet và trên đài báo. Ưu điểm của hình thức này là:
Quan tòa không cản trở
được và không có khống chế thời gian;
Không nhất thiết phải
có giấy hành nghề luật sư, mà cần có đủ năng lực trí tuệ;
Nhiều người có thể cùng
tham gia bào chữa, không phụ thuộc vào không gian, địa điểm;
Phía tòa án có đủ thời
gian xem xét để chấp nhận những lập luận hợp lý;
Những người thực sự quyết
định kết cục của vụ án có đủ thời gian để cân nhắc và hiệu chỉnh mệnh lệnh điều
khiển "robot công đường", tức là sửa lại các "bản án bỏ
túi" trước khi trao cho "diễn viên" trình diễn tại "công đường";
Nếu tòa án không chấp
nhận những lập luận hợp lý và kết tội một cách phi lý, thì dư luận sẽ có cơ sở
để phán xét và lên án.
Bài viết này là một thử
nghiệm theo hướng tiếp cận "bào chữa công khai". Tại nhiều chỗ trong
bài, tôi đã thử đóng vai trò "bào chữa", khi đó tất nhiên tôi chỉ
trình bày những tình tiết có lợi cho "thân chủ", mặc dù trên thực
tế tôi không hề biết những người họ Đoàn là ai và thật ra họ có sai phạm gì
không, ngoài những thông tin đọc được từ internet. Có thể sẽ nẩy sinh câu hỏi rằng
ai trả cho tôi tiền "bào chữa". Xin trả lời: Gia đình ông Vươn
không trả tiền cho tôi! Bằng việc "bào chữa không công", tôi chỉ
trả một phần món nợ mà tôi đã nợ bấy lâu, đó là khoản tiền mà Nhân dân đã góp
cùng bố mẹ tôi, để nuôi tôi ăn học thành người. Trong đóng góp ấy, phần lớn nhất
là của những người Nông dân (giống như gia đình ông Vươn), những Ân nhân của
tôi, như tôi đã gửi gắm trong hai bài "Vô tư"40 và "Đừng đuổi ân
nhân".41
Để bảo vệ dân oan thì phải
cương quyết tấn công tội phạm liên quan, nhất là khi tội phạm ấy xuất phát từ
những người thuộc bộ máy cầm quyền. Đối với vụ Tiên Lãng, những tội phạm
liên quan xuất phát từ những người thuộc bộ máy cầm quyền được trình bày ở phần
3 của bài viết này. Xét về phương diện tấn công tội phạm liên quan, phương
thức "bào
chữa công khai" có cái lợi nổi trội, là quan tòa sẽ không thể dùng lý do kinh
điển rằng vấn đề luật sư đề cập "nằm ngoài khuôn khổ vụ án đang
xét" để gạt đi, nhằm kết án bằng được theo kịch bản định sẵn.
*
*
*
Vừa rồi có một cuộc
tranh luận sôi nổi, đôi khi quá gay gắt và thiếu công bằng, về vai trò phản
biện của trí thức. Tôi không muốn tham gia cuộc tranh luận ấy, mà chỉ gửi gắm
tâm sự của mình qua bài "Trí thức",42 với khổ đầu
là:
Trí thức là biết đau
Đau nỗi đau đồng loại
Đau sớm hơn người khác
Khi mọi người chưa đau
Vâng, tôi đã viết hai
bài liên quan đến vụ Tiên Lãng bằng những nỗi đau – nỗi đau ứ máu không cầm nổi
– nỗi đau chung với những người dân cùng cực, không chỉ ở bờ biển Tiên Lãng – nỗi
đau mà tôi muốn chia sẻ với mọi người, để cho đỡ đau…
Chú
thích:
1 VietNamNet 10/02/2012: Toàn văn kết luận của Thủ tướng về vụ cưỡng chế
2 Giáo dục Việt Nam 17/01/2012 – Tuệ Minh: Phó chủ tịch TP. Hải Phòng: Nhà ông Vươn bị... dân bức
xúc mà phá
3 VTC News 06/02/2012: Giám đốc CA Hải Phòng: Nhà ông Vươn chỉ là cái chòi
4 Người lao động 07/02/2012 – Thế Dũng, Mai
Phương: Vụ thu hồi đất Tiên Lãng: Nhà bị phá, phải báo chứ (!)
10 Hoàng Xuân Phú 28/01/2012: Nhân vụ Tiên Lãng bàn về công vụ
11 Dân Việt 13/01/2012 – Vũ Hải, Mạnh Thắng, Mai
Trang: Quyết định một nơi, cưỡng chế một nẻo
12 Dân Việt 14/01/2012 – Mạnh Thắng: Đương sự vụ cưỡng chế sẽ tố giác hành vi hủy hoại tài sản
13 Nguyễn Quang Vinh 20/01/2012: Chuyện động trời ở Tiên Lãng – Thông tin lần đầu công bố
14 Nguyễn Quang Vinh 06/02/2012: Vụ Tiên Lãng – Kỳ 1: Chuyện con chó ướt sũng lông và căn
nguyên đối đầu ở Tiên Lãng
16 VnExpress 12/01/2012 – Nguyễn Hưng: 'Ngôi nhà xảy ra nổ súng có thể nằm ngoài đất cưỡng chế'
17 Đất Việt 12/01/2012 – Đặng Hồ, Quốc Tuấn: Ông Vươn và 5 người thân bị khởi tố tội 'giết người'
18 An ninh Thủ đô 21:17 05/01/2012 – Nguyên Lê: Truy bắt đối tượng dùng mìn, súng hoa cải tấn công lực lượng
cưỡng chế
19 An ninh Thủ đô 06/01/2012 07:00 – Nguyên Lê: Manh động gây nổ và xả súng tấn công người thi hành công
vụ
20 Ảnh lấy từ VnExpress 06/01/2012 – Nguyên Lê: Cận cảnh vụ cố thủ trong nhà, bắn trọng thương 4 cảnh sát
21 An ninh Thủ đô 05/01/2012 15:15 – Nguyên Lê: Dùng vũ khí nóng tấn công lực lượng cưỡng chế, 5 công an,
bộ đội trọng thương
22 VnExpress 06/01/2012 – Nguyên Lê: Cận cảnh vụ cố thủ trong nhà, bắn trọng thương 4 cảnh sát
23 Dân trí 27/12/2006 – Lê Bảo Trung: Mua súng dễ như mua rau
24 Dân trí 15/08/2005 – Võ Khối: Mua bán súng đạn qua biên giới
25 VnExpress 09/01/2012 – Hà Anh: 'Cảnh báo của tôi về súng hoa cải không được coi trọng'
26 VTV1 05/01/2012: Bản tin thời sự
27 Trương Duy Nhất 10/02/2012: Những con
chó trong vụ Tiên Lãng
28 Đất Việt 05/02/2009 – Thu Trinh: Loạn súng đạn 'hoa cải'
29 Đất Việt 04/05/2011 – Hiền Minh: Những tình tiết mới vụ chết người ở trụ sở công an huyện
30 VTV1 05/01/2012: Bản tin thời sự
31 VnExpress 08/01/2012 – Hà Anh: Giám đốc Công an Hải Phòng không hài lòng về vụ cưỡng chế
32 VnMedia 08/01/2012 – Song Linh: Giám đốc CA Hải Phòng: "Bất ngờ với vụ nổ súng ở
Tiên Lãng"
33 Giáo dục Việt Nam 17/01/2012 – Tuệ Minh: Phó chủ tịch TP. Hải Phòng: Nhà ông Vươn bị... dân bức
xúc mà phá
34 YouTube: Bà
Nguyễn Thị Thương trả lời phỏng vấn
35 Tuổi trẻ online 09/09/2006 – N. V. Hải, Trọng Phú: Lãnh đạo Hải Phòng: "răn đe là chính"!
36 Đất Việt 16/02/2012 – Đ. Hồ - M. Ngọc: Vụ cưỡng chế ở Tiên Lãng: Lãnh đạo Hải Phòng hứa xử lý rốt
ráo
37 Trần Đình Nhu 08/02/2012: Sai phạm nghiêm trọng nhất của Huyện ủy Tiên Lãng: Tập
trung ba trăm đảng viên để tuyên truyền điều ngược ngạo
38 Nguyễn Quang Vinh 12/02/2012: Vụ Tiên Lãng - Kỳ 7: Hải Phòng thách thức dư luận và
thách thức Thủ tướng
39 Phunutoday 07/02/2012 Hà Linh: Công an báo nhầm luật sư bào chữa cho ông Vươn
40 Hoàng Xuân Phú 04.02.2012: Vô tư
41 Hoàng Xuân Phú 04.02.2012: Đừng đuổi ân nhân
42 Hoàng Xuân Phú 02/02/2012: Trí thức
Hà Nội, ngày 16/02/2012
Nguồn: HoangXuanPhu's Home Page
Nguồn: HoangXuanPhu's Home Page
_____________________________
Nguyễn Xuân Diện xin phép giới thiệu đôi dòng về tác giả
Hoàng Xuân Phú:
Giáo sư Tiến sỹ khoa học
HOÀNG XUÂN PHÚ (ảnh) công tác tại Viện Toán học, thuộc Viện Khoa học và
Công nghệ Việt Nam. Ông là Viện sĩ thông tấn của hai Viện Hàn Lâm khoa học:
- Viện sỹ thông tấn Viện Hàn lâm Khoa học Heidelberg
- Viện sỹ thông tấn Viện Hàn lâm Khoa học Bavaria
* Ông cũng đã từng vài lần tham gia biểu tình phản đối Trung Quốc tại Hà Nội, và có một bộ ảnh rất đẹp gửi tặng Nguyễn Xuân Diện - Blog, tại đây:
Lắng nghe đồng bào tôi nói: Chùm 1- Chùm 2 - Chùm 3
** Ông là tác giả của loạt bài về Điện Hạt nhân (trong mục Bài quan trọng của Blog này). Loạt bài này đã được gửi tới 63 đoàn Đại biểu Quốc hội Khóa XIII:
Bài 1: Mạn đàm về an toàn điện hạt nhân
- Viện sỹ thông tấn Viện Hàn lâm Khoa học Heidelberg
- Viện sỹ thông tấn Viện Hàn lâm Khoa học Bavaria
* Ông cũng đã từng vài lần tham gia biểu tình phản đối Trung Quốc tại Hà Nội, và có một bộ ảnh rất đẹp gửi tặng Nguyễn Xuân Diện - Blog, tại đây:
Lắng nghe đồng bào tôi nói: Chùm 1- Chùm 2 - Chùm 3
** Ông là tác giả của loạt bài về Điện Hạt nhân (trong mục Bài quan trọng của Blog này). Loạt bài này đã được gửi tới 63 đoàn Đại biểu Quốc hội Khóa XIII:
Bài 1: Mạn đàm về an toàn điện hạt nhân
Bài 3: Phiêu lưu điện hạt nhân
Ông còn là tác giả của bài viết: Quyền Biểu tình của công dân, đăng trên NXD-Blog.
*Liên quan đến chủ đề Vụ
án Đoàn Văn Vươn, tác giả Hoàng Xuân Phú có bài viết:
Bài xuất bản lần đầu:
17.2.2012.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét