707. “Không ai có quyền tước đi sinh mạng người khác” - về dự luật cho CA nổ súng vào người có DẤU HIỆU chống người thi hành công vụ!

Đề xuất của Bộ công an về việc nổ súng trực tiếp để vô hiệu hóa các trường hợp có dấu hiệu của tội chống người thi hành công vụ nghiêm trọng là một trong những nội dung của dự thảo Nghị định về các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý hành vi chống người thi hành công vụ đang lấy ý kiến trước khi trình Chính phủ.

Đề xuất này ra đời trong bối cảnh dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 đang được lấy ý kiến, góp ý rộng rãi từ nhân dân. Một trong những điểm mới được đánh giá rất cao của dự thảo sửa đối Hiếp pháp năm 1992 là việc ghi nhận và đưa các quyền con người vào trong Hiến pháp, trong đó có quyền sống.

Không ai có quyền tước đi sinh mạng người khác. Việc nổ súng trực tiếp vào một người có thể ngay tức khắc sẽ giết chết người đó. Trong khi, dù phạm tội dã man, dù giết chết nhiều người thì người phạm có hành vi phạm tội vẫn phải trải qua quá trình điều tra, tuy tố xét xử trước khi bị buộc tội và thi hành án. Việc cho phép cán bộ có quyền nổ súng trực tiếp vào một người khi thấy người đó có dấu hiệu hoặc có căn cứ để cho rằng hành vi chống người thi hành công vụ sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng chẳng khác nào hành vi kết án tử hình mà không qua các xét xử.

Đề xuất này của Bộ công an cũng nằm ngoài và đi ngược với các trường hợp được phép nổ súng quy định tại Điều 22, Pháp lệnh quản lý vũ khí và vật liệu nổ. Khác với pháp lệnh cho phép chỉ được nổ súng khi “những người này sử dụng vũ khí, vật liệu nổ tấn công hoặc chống trả, đe dọa tính mạng, sức khỏe của người thi hành công vụ hoặc người khác”, đề xuất của Bộ công an cho phép cán bộ được nổ sung ngay khả khi thấy có “dấu hiệu”… Điều này có thể dẫn đến việc nổ súng cảm tính, không chính xác.

Việc nổ súng tước đoạt tính mạng của người khác theo đề xuất của Bộ công an vô hình chung đã “thả lỏng” cho những hành động đáp trả có thể vượt quá giới hạn cho phép và 'không tương xứng'. Tính mạng của một con người chắc chắn không thể xem nhẹ, không thể chỉ vì một hành vi có dấu hiệu chống người thi hành công vụ gây ra hậu quả nghiêm trọng mà có thể tước đoạt ngay tức khắc bằng việc nổ súng.

Dù là vì bất cứ lý do gì, dù là lấy lý do tình trạng chống người thi hành công vụ thời gian qua diễn biến phức tạp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh, trật tự, tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của người thi hành công vụ. Thì cũng không thể trao thêm cho cán bộ quyền nổ súng như đề xuất mới của Bộ công an. Có như vậy việc ghi nhận quyền sống của con người trong dự thảo sửa đổi Hiếp pháp năm 1992 mới có giá trị, có ý nghĩa thiết thực.

Quyền sống là quyền cơ bản của con người được quy định tại Điều 3 Tuyên ngôn thế giới về quyền con người; Điều 6 Công ước quốc tế về các quyền dân sự, chính trị và trong nhiều điều ước quốc tế khác về quyền con người. Theo các văn kiện này: Mọi người đều có quyền sống. Quyền này được pháp luật bảo vệ. Không ai có thể bị tước đoạt mạng sống một cách vô cớ.

Luật gia Giang Quyết