Điều
gì sẽ xảy ra, nếu Di
chúc Chính trị mà Lenin viết trên giường bệnh cuối năm 1922 và bổ sung
lần cuối đầu năm 1923 về vấn đề nhân sự ở tầng cao nhất của ĐCS Liên Xô được
tung lên mạng ngay tại thời điểm đó? Và chủ blog “Lenin Làm báo” không ai khác,
chính là Varlam Šalamov [1]? Rất có thể toàn bộ lịch sử thế giới cận hiện đại sẽ
thay đổi. Và lịch sử văn học cũng vậy, không có tác gia Varlam Šalamov, nhà văn
Nga yêu thích nhất của tôi cạnh Maxim Gorky. Song không có gì chắc chắn là
phong trào cộng sản quốc tế vì thế sẽ bớt tai họa hơn, bớt đẫm máu hơn. Bị đánh
bật khỏi đế chế của Stalin, lý thuyết “Cách mạng thường trực” của Trotsky tìm
được chỗ đứng nơi học thuyết của Mao Trạch Đông. Hậu quả của cuộc thanh trừng định
mệnh ấy, không dân này thì dân kia gánh chịu.
Trong
hệ thống toàn trị, phe nào thắng nhân dân cũng bại.
Thanh trừng nội bộ là một
trong những truyền thống lâu đời và khét tiếng nhất của các đảng cộng sản. Số phận những nạn nhân của nó không
có gì đáng ghen tị. Các đồng chí của họ không bao giờ quên viết hàng chữ “kẻ phản
bội” lên ngực họ trước khi đâm nhát dao kỉ luật của tổ chức vào đó, và điều
chua chát là bi kịch được biểu quyết trong bóng tối của họ cũng khép lại trong
bóng tối, nếu họ vẫn giữ lòng trung thành với cái tổ chức mà họ dường như đã phản
bội. Cho đến khi qua đời, một người như ông Nguyễn Hữu Đang vẫn không hé răng về
những oan khuất trong vụ án “gián
điệp phản cách mạng” đã đày ải ông mười lăm năm trời.
Một người từng thâu tóm mọi cương vị chủ chốt của hệ thống quyền lực vào mình như ông Hồ Chí Minh cũng lặng thinh diễn nốt vai biểu tượng khi đã bị vô hiệu hóa. Luật omertà, của Cosa Nostra Đỏ.
Những người đang nín thở xem vở
tuồng nội chiến của Đảng Cộng sản Việt Nam được quảng cáo rầm rộ trên
sân khấu ảo rồi sẽ rất bực mình. Màn một, với diễn viên nổi tiếng Nguyễn Đức Kiên trong một
vai phụ, hứa hẹn kịch tính tiếp nối kịch tính, và công chúng đang đòi quyền được
xả tất cả những bất mãn dồn nén với thực trạng xã hội của mình vào một hồi kết
nếu không có đầu rơi máu chảy thì ít nhất cũng loảng xoảng tiếng gông cùm.
Nhưng tôi tin rằng ngoài vài ba nhân vật phụ khác mà số lượng không thể nhiều
hơn trong các vở lừng danh như Năm Cam, Minh Phụng, PMU 18, Vinashin,
Vinalines…, sẽ không có cao trào ngoạn mục
nào cống hiến cho sự chờ đợi của công chúng nữa. Để biểu dương sức mạnh
đoàn kết của mình và củng cố ấn tượng về ổn định chính trị [2], Đảng sẵn sàng
trả một cái giá cao hơn sự ấm ức của khán giả rất nhiều. Các vai chính sẽ chỉ
ra sân khấu để trình diễn một kết thúc có hậu.