Thật sự, 3 khái niệm
này có khác nhau, nhưng bình ổn giá chính là mục tiêu quan trọng nhất của bình ổn
thị trường, và ngược lại chính nó cũng là một tác nhân để bình ổn thị trường. Ô. Bình có lần đã nói
là ‘bình ổn thị trường, chứ không bình ổn giá’ là sai, muốn bình ổn
thị trường thì quan trọng nhất là phảỉ bình ổn giá!
Nhưng đúng là không
thể vừa muốn bình ổn thị trường vàng trong nước, vừa muốn giữ giá vàng VN chênh
lệch thấp cố định với giá vàng thế giới. Hai mục tiêu này khó đạt cùng
lúc, nhất là trong tình hình giá vàng thế giới biến động liên tục.
Ví dụ như vừa qua, giá
vàng thế giới giảm thẳng đứng từ 1700USD/ounce xuống 1350USD/ounce. Nếu muốn giữ
chênh lệch giá vàng thế giới và VN thấp, ổn định (khoảng 500.000VNĐ/lượng) thì
giá vàng VN sẽ tương ứng giảm sốc từ 44triệu xuống khoảng 36 triệu. Thực tế,
giá vàng trong nước chỉ giảm từ 44 triệu đến quanh quẩn 42 triệu.
Vậy thì, giữa 2 mục
tiêu : ‘giữ chênh lệnh giá vàng thế giới và VN ổn định ở mức thấp’ và ‘bình ổn
thị trường vàng trong nước’ Ngân hàng nhà nước đã chọn mục tiêu thứ nhì.
TUY NHIÊN, CHÍNH SÁCH BÌNH ỔN
THỊ TRƯỜNG VÀNG TRONG NƯỚC NÀY CHỈ ĐÚNG, CÔNG BẰNG VÀ HỢP LÝ KHI NGÂN HÀNG NHÀ
NƯỚC PHẢI CÙNG LÚC THỰC HIỆN CÁC VIỆC SAU:
a. Khi giá vàng thế giới lao xuống dốc, NHNN đã bình ổn giá
vàng trong nước (bằng cách cho giảm ít, từ từ) thì NGƯỢC LẠI, nếu giá vàng thế
giới tăng mạnh, NHNN phải kìm hãm đà tăng giá vàng trong nước (không để tăng
nhanh và mạnh như giá vàng thế giới lúc đó).
Nếu ông Bình dám mạnh dạn
nói ra điều này, và thực hiện bằng được việc bình ổn giá vàng trong nước khi
giá thế giới tăng nhanh và mạnh, thì chắc chắn ngưởi dân sẽ không phản đối chính
sách bình ổn giá vàng như vừa rồi (bình ổn kiểu lợi về phía mình, nhưng không thực hiện
bình ổn nếu thiệt cho mình? tiêu chuẩn kép trong một chính sách!)
b. Làm được điều này (bình ổn trong cả 2 trường hợp) cũng
không phải là quá khó nếu thành lập QUỸ
BÌNH ỔN VÀNG (như quỹ bình ổn xăng dầu). Nghĩa là, tất cả những siêu lợi
nhuận NHNN thu được khi đã bán ra 20 tấn vàng theo giá chênh lệch quá cao so với
giá thế giới (chênh lệch khoảng 6 triệu, trong khi chênh lệch chỉ khoảng
500.000 VNĐ là hợp lý) thì phải đưa vào quỹ bình ổn này:
20 tấn = 20.000kg x
26,2 lượng = 524.000 lượng.
Chênh lệnh: 5.5 triệu/lượng x 524.000 lượng = 2.900 tỷ đồng.
Nếu làm được như vậy,
đưa 2.900 tỷ đồng này vào quỹ bình ổn giá vàng, thì mỗi khi giá vàng thế giới
tăng đột biến khoảng trên 5 triệu đồng thì NHNN có thể dùng quỹ bình ổn này để
kềm giữ giá vàng trong nước lên rất ít, chỉ khoảng 2 triệu đồng! Việc này lý tưởng
quá, không biết NHNN có sẵn sàng làm thế hay không? Mỗi đợt vàng thế giới lên
giá sốc, NHNN chỉ cần bán ra 10.000 lượng vàng theo giá bình ổn thì thị trường
sẽ hạ nhiệt ngay. Và có thể làm như thế đến 50 đợt luôn!
Nói thế thôi, chứ các
chuyên gia như Ô. Bình thừa hiểu rằng muốn bình ổn giá trong nước, trong lúc
giá thể giới nhiều biến động thì phải lập Quỹ Bình Ổn. Nhưng trong bài trả lời
phỏng vấn, tôi không hề nghe ông Bình nói gì về chuyện dùng siêu lợi nhuận vừa
qua để lập quỹ bình ôn giá cho tương lai, mà ông lại rất xảo ngôn khi cho rằng
phần siêu lợi nhuận đó là “thuộc về đất nước, thuộc về nhân dân” như tôi đê cập
ở điểm 3 dưới đây!
c. Chính sách bình ổn giá vàng trong nước này, bằng cách độc
quyền nhập khẩu vàng cũng là con dao hai lưỡi! Nếu không cho phép bất kỳ đơn vị nào khác được
nhập khẩu chính thức nhưng lại (vô tình hoặc cố ý) để xảy ra tình trạng nhập lậu
vàng, thì đây lại là cách tạo siêu, siêu lợi nhuận cho bọn buôn lậu vàng! Chính vì thế nên vừa
qua có rất nhiều nghi vấn trong dư luận về việc này: khi giá vàng VN quá chênh
lệch bất hợp lý so với giá thế giới (nhằm để bình ổn giá trong nước, theo cách
nói của ông Bình) thì việc buôn lậu vàng thay vì lãi 500.000 VNĐ/lượng bình thường,
thì sẽ lãi được gấp 10 lần hơn, lãi đến 5 triệu/lượng! Siêu lợi tức, lãi ròng
12% cho một đợt vàng nhập lậu.
Tóm lại, để cho người
dân tin vào chuyện Bình ổn giá vàng, thì ông Bình phải cam kết 3 điều: bình ổn
cả khi giá thế giới lên, dùng siêu lợi nhuận để lập quỹ bình ổn giá, kiểm soát
tuyệt đối việc buôn lậu (ở đây chưa nói đến cái nghi vấn là buôn lậu từ nội bộ,
hoặc buôn lậu cấu kết với nội bộ…).
2. Ô Bình còn nói: “Nhưng chúng ta phải thấy rằng nếu
mua giá vàng cao hơn thì cũng bán giá cao, do vậy sự chênh lệch ở đây không phải
là cái thiệt thòi của người mua và bán, mà chỉ là cái giá chênh lệch giữa giá
mua và giá bán thôi. Còn nếu anh mua giá cao, anh cũng bán được giá cao thì sự
chênh lệch ở đây không ảnh hưởng đến lợi nhuận của người mua bán vàng trong nước”.
Ô. nói vậy là hoàn toàn sai! Điều trên chỉ đúng khi sự chênh lệch giữa giá vàng thế giới và giá vàng VN được cố định. Còn đàng này, mục tiêu của NHNN là bình ổn giá trong nước chứ không phải là ổn định mức chênh lệch. Vì vậy, mức lãi trong mua bán trong nước sẽ chênh lệch không đồng bộ với mức lãi mua bán trên thế giới. Sao ông Bình lại dám nói là không ảnh hưởng đến lợi nhuận?
Ví dụ: khi giá vàng thế giới tăng trở lại từ 1300USD/ounce lên 1450/ounce (người mua rồi bán sẽ được lãi khoảng 150 USD/ounce), nhưng do chính sách bình ổn giá trong nước, thì vàng trong nước lúc đó chỉ tăng tương ứng từ 41 triệu lên 42,5 triệu (người mua rồi bán chỉ được lãi 1,5 triệu mà thôi).
3. Ô. Bình nói: “nếu như trước đây chúng ta cho nhập vàng: tư nhân nhập vàng, các tổ chức kinh tế nhập vàng hoặc nhập lậu vàng thì toàn bộ sự chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới là do các đối tượng kinh doanh này được hưởng và người dân không được hưởng”.
Nói vậy thì không chính xác! Trước đây, nếu nhập khẩu không bị độc quyền thì chênh lệch giá thế giới và VN không nhiều, ổn định ở mức thấp, có tự do cạnh tranh thì không có siêu lợi nhuận. Và cũng không kích thích buôn lậu nhiều như khi có siêu lợi nhuận như hiện nay. Lúc đó, việc các đơn vị kinh doanh nhập khẩu vàng có lãi từ việc kinh doanh nhập khẩu là bình thường như mọi ngành nghề khác. Ngoài ra, người dân còn được hưởng lợi ở chỗ là sẽ phải trả ít tiền lãi hơn khi mua vàng lúc đó, so với việc mua vàng do NHNN độc quyền nhập khẩu như hiện nay phải trả mức lãi quá cao! Nói như trên là ngụy biện cho độc quyền, là mị dân, và gián tiếp đổ tội cho những người kinh doanh nhập khẩu vàng hợp pháp lúc đó!
Ô. Bình nói: “Nhưng đến nay toàn bộ hoạt động này do nhà nước đảm nhiệm cho nên toàn bộ chênh lệch giữa giá vàng trong nước và giá vàng thế giới là thuộc về ngân sách nhà nước để đầu tư lại cho nền kinh tế, thực hiện các công trình phúc lợi xã hội. Trong giai đoạn hiện nay, chênh lệch giá vàng là thuộc về đất nước, thuộc về nhân dân”.
Về lý thuyết, thì siêu lợi nhuận đó nộp ngân sách. Nhưng
- ai bảo đảm là sẽ tính đủ nộp đủ? vì NHNN sẽ tính và trích mọi chi phí, lãi, hoa hồng cho mình vì đã thực hiện tất cả các khâu từ tạm xuất, vận chuyển, kiểm định, tinh lọc, tái nhập, gia công dập, tổi chức đấu thầu… Chỉ nội tinh đúng các khoản này (chưa nói là tính thêm) thì cũng quá ngon cho các vị ở NHNN.
- ai bảo đảm là sẽ dùng để đầu tư lại cho nển kinh tế, thực hiện thêm phúc lợi xã hội cho dân? hay là để bù cho những khoản chi, thâm hụt ngân sách của chính phủ, trong những khoản đầu tư công thiếu hiệu quả, lãng phí, không kiễm soát?
- siêu lợi nhuận đó từ đâu ra? do bán ra cho dân, cho người mua cái giá quá cao so với mức hợp lý, chứ không phải là giá trị gia tăng thêm gì cả. Vậy tiền vào thêm túi của người bán cũng là móc từ túi ngưởi mua. Vì vậy, cái câu cuối cùng ông Bình nói rất là xảo ngôn, và chính là câu bị người dân phản ứng nhất: chênh lệch giá vàng là thuộc vể nhân dân! Thà là ông cứ nói nó thuộc về Nhà Nước.
Chính sách bình ổn giá vàng trong nước, về mặt nào đó cũng có thể xem là hợp lý, và phải chờ xem nó phát huy hiệu quả thế nào (nhất là khi vàng thế giới lên giá). Nhưng như đã nói trên, chính sách này phải được thực hiện công bằng, hợp lý và nhất là không tạo điều kiện ưu thế cho một số nhóm lợi ích, thậm chí không được tạo điều kiện cho những kẻ buôn lậu nội bộ, hoặc nội bộ tiếp tay với buôn lậu vàng.
(Riêng Ô. Bình thì đúng là khả năng ăn nói kém quá, vụng về quá, lại hay bất nhất! Xưa thì nói mục tiêu là giảm và ổn định mức chênh lệch giá vàng thế giới và VN, nay thì nói mục tiêu là bình ổn thị trường chứ không phải bình ổn giá!… Nhớ lại lần ông ta tự trào mình xứng đáng được nửa giải Nobel mà tội nghiệp cho cái óc hài hước vô duyên của ông).
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét