Mon, 10/28/2013 - 16:37 — canhco
Người ta có thể dễ dàng
đồng ý nếu có sự tập trung từ trăm người trở lên thì nhóm người ấy đã trở thành
đám đông. Đám đông nói lên nhiều điều mặc dù ở nhiều đám đông không ai nói gì cả,
họ chỉ biểu cảm bằng sự tham dự của mình như một phiếu bầu, một thái độ.
Bắt đầu từ ngày 4 tháng
Mười, khi tin đại tướng Võ Nguyên Giáp từ trần lộ ra thì đám đông đã manh nha
hình thành. Không báo đài hay loa phường nào thông báo nhưng đám đông chuyền
tai nhau và sáng hôm sau đã có người xếp hàng trước nhà riêng của ông chờ đợi
được đặt một bó hoa trước cổng. Đám đông ấy lớn dần lên và lúc ấy báo chí mới rục
rịch đưa tin. Đám đông ngày càng căng ra khi sức chứa lề đường không còn đủ chỗ.
Ngày kéo cờ rủ trước hội trường Ba Đình là lúc đám đông chuyển động. Theo sau
những chuyển động ấy là các bài viết đẩy đám đông vào sâu hơn điều mà từng người
trong họ nghĩ tới. Công lao, chiến thắng là hai cụm từ được lập đi lập lại hầu
như bất tận.
Trước khi chấm dứt những
đề nghị đặt tên đường, đưa tên ông vào sách giáo khoa thì một bài viết mới nhất
của tờ Lao Động nhưng không có tên tác giả khép lại đám tang và đám đông. Tựa
bài có tên: "Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã hiển thánh, như trước đây 44 năm
Bác Hồ đã hiển thánh".
Hai chữ "hiển
thánh" có lẽ được đám đông chấp nhận như một lời tung hô, nhưng tờ Lao Động
thật ra đang kích động đám đông bằng chiêu trò mê tín dị đoan. Tờ báo đăng bài
viết không hiểu được hai từ "hiển thánh" như thế nào nên cho rằng
nhân vật nào có miếu thờ thì tự nhiên thành thánh. Báo đưa Bác Hồ ra làm thí dụ
và cũng mang Bác Hồ ra làm nhân chứng cho sự hiển thánh của ông.
Đáng chú ý trong bài
báo là câu: "Võ Điện Biên, người con trai của đại tướng, có bài đáp từ làm
rung động lòng người: “Gia đình chúng tôi rất cảm ơn Đảng và Nhà nước đã cho
phép chúng tôi thực hiện di nguyện của Đại tướng được trở về nơi an nghỉ cuối
cùng ở quê hương".
Đến thánh mà cũng phải
xin phép được chôn cất tại quê hương của mình thì Đảng và Nhà nước đã lên hàng
Thượng đế.
Từ đám đông, tờ báo đã
rất "linh động" hướng dẫn họ vào đền thờ của sự hiển thánh. Từ hiển
thánh bài báo chứng minh với đám đông rằng không có điều gì lớn hay nhỏ mà
không qua tay Đảng và nhà nước.
Đây là bài báo thành
công nhất trong tang lễ đại tướng Võ Nguyên Giáp.
Tang lễ đáng lẽ hoàn hảo,
chỉnh chu hơn nếu không có những bài viết như thế. Và cũng đáng tiếc, tang lễ sẽ
làm người dân tập trung hơn nếu không có một đám đông khác, cũng tang chế, cũng
mất mát đau thương nhưng của một tập thể chứ không phải một người: Vụ nổ nhà
máy pháo hoa Z121 tại tỉnh Phú Thọ.
12 giờ trưa ngày 11
tháng Mười, khi cờ rủ được treo trên Quảng trường Ba Đình, nghi thức
đầu tiên trong 2 ngày Quốc tang Đại tướng Võ Nguyên Giáp, 20 tiếng đồng hồ
sau, 8 giờ sáng ngày 12 tháng Mười vụ nổ xảy ra, giết chết 24 người làm bị
thương gần trăm người khác và đám đông hoảng loạn được báo chí loan tải cho thấy
sự kinh hoàng của họ như trong chiến tranh.
Cảnh một đám tang nằm
chơ vơ với một người duy nhất ngồi bên quan tài miêu tả sự sợ hãi đã lên đến cực
điểm. Khói lửa mù mịt và tiếng than khóc bao phủ cả một vùng. Nhà máy xảy ra vụ
nổ là một phân xưởng của Bộ Quốc phòng do đó Bộ này đã nhanh chóng đến tận gia
đình nạn nhân an ủi và bồi thường cho họ. Tuy nhiên cho đến hôm nay không một
lý do nào được đưa ra tại sao một nơi nguy hiểm như thế lại không có một biện
pháp an toàn lao động nào cho công nhân làm việc.
Câu hỏi đặt ra: Quản lý
chất nổ làm pháo đã không xong thì làm sao có thể quản lý một nhà máy hạt nhân
có tầm nguy hiểm hơn một ngàn lần?
Từ câu hỏi này có thể dễ
dàng suy ra một đám đông khác sẽ lớn hơn một ngàn lần tại Ninh Thuận nếu so với
đám đông của Phú Thọ vừa qua.
Năm ngày sau khi vụ nổ
tại Phú Thọ xảy ra, ngày 17 tháng Mười một đám đông nữa xuất hiện tại Thanh
Hóa. Lần này chỉ hai mẹ con bị chết nhưng kéo theo đám đông hơn ngàn người. Họ là
thân nhân, là láng giềng và sau đó thì người đi đường nhập cuộc.
Đám đông tự phát này
đòi trả lại công lý cho hai mẹ con sản phụ Nguyễn Thị Xuân, trú tại làng Mật
Thôn, xã Thiệu Phúc, huyện Thiệu Hóa đến bệnh viện Đa khoa huyện Thiệu Hóa để
sinh nhưng bệnh viện đã bỏ mặc bà trong 20 tiếng đồng hồ không chăm sóc mặc dù
bà có biểu hiện khó sinh và rất đau đớn. Cái chết của hai mẹ con bà đã gây sự
giận dữ lẫn căm phẫn trong dân chúng vì họ đã nhìn thấy số phận của họ qua câu
chuyện của hai mẹ con sản phụ.
Đám đông tuy giải tán
sau đó ít lâu nhưng người tham dự biết rằng từ nay ít ra bệnh viện Thiệu Hóa
cũng tự biết ra ai là chủ nhân thật sự của bệnh viện này.
Hai ngày sau một vụ án
chấn động khác xảy ra tại Hà Nội cũng liên quan đến y đức nhưng lần này thêm yếu
tố cố sát, một cử động sau cùng nhấn chìm luôn chút lương tâm còn sót lại của
những người mang áo choàng trắng bất lương.
Đám đông không nổi giận,
không căm phẫn, không có một phản ứng nào. Họ đến hai bờ Sông Hồng chờ xem xác
chết của nạn nhân. Họ xem trò múa may của các nhà ngoại cảm. Xúc động không còn
chỉ còn sự hiếu kỳ bởi quá nhiều việc thất đức đã giết mất sự nóng giận của người
dân. Không lẽ xã hội chỉ biết lo cho miếng ăn của mình mà quên đi một góc khác
có tên là lương tri?
Lương tri và miếng ăn
thách thức người dân Hà Nội với hai vụ tiếp liền sau đó. Vụ thứ nhất là việc
đàn áp, đánh đập và bắt giữ hơn một trăm bà con H'Mông từ 4 tỉnh phía Bắc kéo về
vườn Hoa Mai Xuân Thưởng đòi được quyền thực hành niềm tin tôn giáo của họ.
Hơn một trăm con người ấy
là đám đông thầm lặng. Tiếng Kinh không đủ để diễn tả nỗi bất bình lẫn oan ức của
họ khi địa phương trói buộc họ vào những quy định khó hiểu bởi nỗi ám ảnh ly
khai.
Việt Nam đang theo đuổi
việc đàn áp sắc tộc và tôn giáo với chiêu bài ly khai như Trung Quốc đối phó với
người Tây Tạng và Duy Ngô Nhĩ. Hệ lụy này đang công khai diễn ra tại Hà Nội vào
tối 23 tháng Mười. Đám đông bị ép hết lên xe chở về lại nơi họ xuất phát. Chính
quyền không hiểu rằng không có chuyến xe nào chở nổi sự oan khiên khi lòng những
con người tội nghiệp ấy chỉ vang lên một từ than van kêu cứu duy nhất
"Chúa ơi".
Lương tri nếu đã không
còn thì chính là lúc những góc khuất tối tăm nhất của con người xuất hiện. Góc
khuất mà người Việt không ai không tự dặn lòng: "miếng ăn là miếng tồi tàn".
Ngày 24 tháng Mười tại
phố Đoàn Trần Nghiệp, hàng ngàn thanh niên nam nữ chen lấn, dẫm đạp lên nhau để
được ăn một bữa shusi miễn phí. Bức tranh "hoành tráng" này không biết
có làm cho người Hà Nội thấy xấu hổ không hay lại tránh đi không nhận rằng một
số lớn thanh niên hôm nay đang định hướng mình vào miếng ăn thay vì vào việc
xây dựng Xã hội chủ nghĩa như nhà nước vẫn hàng ngày kêu gào.
Miếng ăn trở thành chân
lý và không còn tồi tàn như người Việt tâm niệm. Sự lật đổ này của đám đông
thanh niên nam nữ Hà Nội trong ngày 24 tháng Mười có phải là tiếng kèn cầu hồn
cho truyền thống áo mũ cân đai?
Chưa hết, một đám đông
khác xảy ra ba ngày sau đó, ngày 27 tháng Mười. Lần này tại xứ Quảng, và huyện
Tư Nghĩa của Quảng Ngãi đã lên tiếng mạnh mẽ cho sự lấp liếm của chính quyền sở
tại qua một đám đông đủ sức lật đổ một chính quyền cấp xã.
Báo chí đăng đầy đủ
hình ảnh của hàng ngàn người dân tập trung chống đối làm lưu thông trên quốc lộ
1 ách tắc nguyên ngày. Họ đòi hỏi phải giải quyết việc chính quyền cho phép tàu
ngoại quốc vào hút cát làm cho môi trường nguy hại, tác động trực tiếp đến kinh
tế và sức khỏe của người dân mà không ai giải quyết.
Đám đông này gây chú ý
cho nhà nước nhất vì nguyện vọng và sự giận dữ của họ không thể lái theo hướng
nào khác. Khi đám đông thật sự nổi giận thì bất cứ nhà nước nào cũng phải e dè,
kể cả nhà nước cộng sản.
Còn một đám đông khác
quan trọng hơn đang tụ tập nhưng không mấy ai quan tâm. Đám đông này khác với
các đám đông tự phát, nó có ngày giờ diễn ra và mục tiêu cũng rất rõ ràng. Đám
đông ấy được lãnh lương và được luôn cái tiếng là đại biểu. Người dân gọi nôm
na là có tiếng lẫn có miếng.
Đám đông đặc biệt này
là Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Họ là đám đông chứ
không có cách gọi nào khác rõ nghĩa hơn. Gần 500 con người tụ tập nhau lại
nhưng không làm được một việc gì gọi là đại diện cho dân. Bởi họ không phải là
dân vì 92,6% những người trong đám đông ấy là đảng viên và vì vậy việc làm của
họ chỉ cho đảng và vì đảng mà thôi.
Đám đông ấy theo sau
ông Tổng bí thư và tuân theo bất cứ việc gì mà ông ta đưa ra. Đám đông có nét đặc
thù là cùng gật đầu một lúc và cùng đưa tay giống nhau khi đảng ra lệnh.
Đám đông ấy cũng tụ tập
vào tháng Mười và điều này khiến bản hợp xướng Đám đông tháng Mười càng thêm
hùng tráng.